Uçak inişlerinin gerçek zamanlı çizelgelenmesinin tasarımı ve simülasyonu
Abstract
Globalleşen dünyada ulaşım taşıtları büyük önem taşımaktadır. En hızlı ulaşımı
sağlayan hava taşımacılığı ise günden güne daha önemli hale gelmektedir. Uzun
mesafeli seyahatlerde konfor ve hız açısından hava taşıtları tercih edilmektedir. Hava
taşıtlarının ulaşım düzenini ve güvenilirliğini sağlaması için hava trafik kontrolü sistemi
(HTKS) etkin bir rol oynamaktadır. Bu tezin amacı, hava trafik kontrol sistemlerinin
önemli alt işlerinden biri olan uçuş zamanlama ve sıralama problemlerini ve bunların
çözümü için sunulan algoritmaları ele alıp bu çözümlerin geliştirilmesinin mümkün
olup olmadığını değerlendirmek ve simülasyonlarını gerçekleştirmektir. Tez içerisinde
değerlendirilecek algoritmalar genetik algoritma ve açgözlü algoritma olacaktır. Bu
algoritmaların çalışma zamanları ve verdikleri sonuçların optimuma yakınlığı
karşılaştırılacaktır. Algoritmaların sonuçları hali hazırda kullanılan ilk gelene ilk hizmet
tekniğinin sonuçlarıyla karşılaştırılacaktır. Aynı zamanda mevcutta bulunan
algoritmaların geliştirilmelerinin mümkün olup olmadığı tartışılacaktır. Hava yolu
taşımacılığının maliyetleri çok yüksek olduğundan uçuş sıralaması sırasındaki
gecikmeler firmalara büyük miktarlarda para kaybı yaşatmaktadır. Amerikan Havacılık
İdaresi’nin 2017 yılında açıkladığı verilere göre hava yolu şirketleri için bir yıllık
toplam gecikme maliyeti 6.3 milyar dolar olmuştur. Bu bilgiler ışığında
düşünüldüğünde bu tip gecikmeyi azaltma algoritmalarının maliyet açısından şirketlere
büyük katkılar sağlayacağı görülmektedir.
Transportation vehicles have a big importance in a globalizing world. Air transportation
which is the fastest transportation option is getting more and more important. Air
transportation is preferred in long distance journeys because of comfort and speed. Air
traffic control system has an effective and critical role in securing and ordering air
transportation vehicles. Air traffic control systems have all the responsibility about
aircrafts’ landings, take offs and flights in their responsibility zones. The purpose of this
thesis is discussing flight scheduling and ordering problems which is one of the sub
works of air traffic control systems and algorithms to solve those problems. Genetic
algorithm and greedy algorithm tecniques will be compared for the solution of problem.
Working time and results of algorithms will be compared. Results of algorithms will be
compared to exisiting first come first served tecnique. Another purpose of this thesis is
discussing if it is possible to improve those algorithms and providing simulations of
existing and suggested algorithms. Latencies during scheduling of air traffic causes a
huge amount of money to companies as the cost of air transportation is very high.
According to data by Federal Aviation Administration in 2017, total cost of latencies
was estimated as 6.3 billion US dollars. Accordingly, algorithms to decrease these
latencies can be so useful for airline companies to save a lot of money.