Batı Toroslarda alt miyosen yaşlı fosfatlı kireç taşlarının jeolojisi ve sedimantolojisi
Özet
Batı Toroslar Neojen havzalarında bulunan glokonili-fosfath kireçtaşlan Geç Burdigaliyen yaşlıdır. İncelenen mostraların çeşitli lokalitelerde kalınlıkları 1 cm den 70 m ye kadar, yatay devamlılıkları 100 m den 10 km ye kadar ve P2O5 tenörleri de % 0,2 den % 10 a kadar değişebilmektedir. Bunlar, tabakalı ve merceksi geometride depolanmışlardır. Fosfatlı seviyeler, Burdigaliyen şelf karbonatlarının hemen üzerinde ve en Erken Langiyen yaşlı pelajik kireçtaşlarının ve/veya türbiditlerin altmda yer almaktadır. Glokonili-fosfath kireçtaşı mostraları, benzer fasiyes özellikleri göstermekte ve başlıca iki ana fasiyese ayrılmaktadır: Fi) Kondense fosfatlı kireçtaşı fasiyesi, F2) Resedimente kireçtaşlanyla aratabakalı fosfatlı pelajik kireçtaşı fasiyesi. Açık denize bakan ortamlarda fosfatla beraber glokoni biriktiği halde, daha korunmalı ortamlarda glokoni yerine, fosfatla beraber F2O3 birikmiştir. Fasiyeslerin fosfat tenörleri; çökelmezlik koşuluna, fosfatlı eriyik gelinti sürecine ve kalınlıkları ise; tektonizma kontrolünde gelişen çökel ortamı farklılıklarına bağlıdır. Sediman gelintisinin yoğun olduğu yerlerde primer glokoni ve fosfat çökelememiştir. Karbonat yoğun ortamda fosfat erken diyajenetik çimento olarak yer almakta ve sırasıyla demir karbonat, glokoni, kriptokristalen fosfat ve kalsitin çökeldiği anlaşılmaktadır. Karbonat solüsyon boşlukları, neptüniyen daykları, biyolojik kabuklaşma içeren sert zeminin devamsızlık üst yüzeyinde otijenik glokonili fosfat kabuklaşması görülmektedir. Şelf karbonatı sert zeminli ve fosil kabuklaşmalı üst yüzeylerinin fosfatlı birimlerle yaptığı sınır, bu birimlerin sekans taban sınırını oluşturmaktadır. Kondense fosfatlı kireçtaşı seviyesi, daima maksimum sellerime yüzeyini içerdiği için alt bölümü transgresif, üst bölümü ise yüksek sistem takımını oluşturmaktadır.AbstractThe Neogene basins of Western Taurides contain a condensed glauconhic-phosphatic limestones of Late Burdigalian age. This unit consist of various sized lenticular bodies that form a single discontinuous lithostratigraphic level with changing thickness of 1cm to 70 m. Their horizontal extent varies between 100 m and 10 km and the P2O5 concentration changes from 0,2 % to 10 %.They occur directly above the Burdigalian shelf and platform carbonate deposits and below the earliest Langian pelagic wakestone - flysch deposits. The glauconhic-phosphatic limestones show similar facies characteristics and consist mainly of two facies: Fl) Phosphatic condence limestone facies, F2) Pelagic phosphatic limestone facies with resedimented limestone intercalations. In the study area, while glaucony together with phosphate have been deposited in open sea faced environments, iron oxide has accompanied phosphate and taken place of glaucony in semi closed environments. Phosphate tenors of these fades depend on upwelling episodes of phosphatic solutions and depositional hiatuses while their thicknesses rely on differences of deposit ional environments which have tectonicly been controlled. Primary glauconhe and phosphate don't deposit in environments where heavy clastic deposition takes place. In carbonate environments phosphate takes place as early diagenetic cement and sequence of mineralisation consists of 1-siderite, 2-glauconhe, 3-cryptocrystalline phosphate, 4-calcite. Autigenic glauconitic phosphate encrustations take place over surfaces of discontinuity of hardground which contains carbonate solution vugs, neptunian dykes, biologic encrustations. Border between hardground-biologic encrustation of shelf carbonate upper surfaces and overlying phosphatic unit constitutes lower sequence boundary of this unit. Since condenced phosphatic limestone level always contains maximum flooding surface, its lower part constitutes of transgresive and the upper part consists of high system tracts.