Cumhuriyet dönemi karayolu politikası (1923-1960)

Abstract

Cumhuriyet Dönemi Karayolu Politikası (1923-1960)Cumhuriyetin ilk yıllarında; ülke koşullarına en uygun ve dönemin en etkinulaşım sistemi olan demiryollarının yapımına ağırlık verilmiştir. Demiryolu öncelikliulaşım politikası ile ülkenin en ücra köşelerine ulaşmak; ülke savunması, ekonomikkalkınma, sosyal ve kültürel gelişmeyi sağlamak hedeflenmiştir. Dış etkilerden uzak,ülke ihtiyaçlarını karşılayacak bağımsız bir demiryolu politikası izlenmiştir. II.Dünya Savaşı'na kadar yapımı hızla sürdürülen demiryolları altın çağını yaşarkenkarayolları geri planda kalmıştır. Karayolu ulaşımının petrole dayanması, motorluaraçların sayısının az olması ve kaynakların demiryolu yapımına aktarılmasıylakarayollarında önemli bir gelişme yaşanmamıştır.II. Dünya Savaşı yıllarında motorlu araçların sayısında ortaya çıkan artış vesavaş sonrası petrol fiyatlarında yaşanan düşüşle birlikte karayolu öncelikli birulaşım politikası benimsenmiştir. Türkiye'nin ulaşım politikasında yaşanan budönüşümde dış yönlendirmelerin de etkisi olmuştur. Soğuk Savaş sürecinde Sovyettehdidine karşı ABD'nin sağladığı finansman ve teknik yardımların öncülüğündekarayolu çalışmalarına hız verilmiştir. ABD'nin Türkiye üzerinden SovyetlerBirliğini durdurmak isteğiyle ilk olarak askeri açıdan, stratejik önem taşıyan yollarınyapımına başlanmıştır.Bu tez çalışmasında 1923-1960 yılları arasında karayollarının tarihi gelişimiüzerinde durularak 1948 yılında büyük dönüşüm yaşayan karayolu politikasıirdelenmiş ve buna bağlı olarak sosyal, kültürel ve iktisadi yaşamda görülen değişimde anlatılmıştır.Abstract Highway Policy in The Turkish Republic (1923-1960)In the first years of the Republican era, the construction of the railway, whichis the most effective and the most suitable way of transportation at that time, havegained primary importance. With this primary railway politics, it was intended toreach the remotest parts of the country, to improve the defense system, to maintaineconomic growth, to help social and cultural development. Independent railwaypolitics have been followed in order to meet the needs of the country. While therailway construction was in its golden age until the II. World War, the constructionof highways was secondary. Important progress was not made because the highwaytransportation depends on petrol, the number of motor vehicles was small, and thesources were transferred to railway construction.Because of the increase in the motor vehicles in the aftermath of the II. WorldWar and the decrease in the price of petrol, highway politics have gained primaryimportance. This transformation from the railway to the highway was under theinfluence of the outside forces. During the cold war, highway construction gainedspeed thanks to the financial and technical support on the American governmentagainst the Soviet threat. Firstly, the highways of strategic and military value to stopSoviet Unions in Turkey were constructed.In this thesis study, the highway politics, which transformed dramatically inthe year 1948, have been analyzed by focusing on the chronological progress of thehighways between years 1923 and 1960. Changes in link with this in the social,cultural and economic life have been explained.