Humat ile bitki ekstraktlarının broyler ve yumurtacı tavuklarında kullanılması
Özet
Bu araştırma, broyler ve yumurta tavuğu rasyonlarına doğal yem katkı maddesi olarak katılan humat ve Fitococci'nin; broylerlerde; canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı, sıcak karkas ağırlığı ve randımanı ile bir takım iç organ (kalp, karaciğer, taşlı mide, dalak, bursa Fabricius) ve bağırsak ağırlıkları ve randımanları, abdominal yağ ağırlığı ve randımanı, bağırsak uzunlukları ve bağırsak içeriği pH değerleri, serumda bazı immunolojik (antikor titreleri) ve biyokimyasal (kolesterol, trigliserid ve total protein) parametreler üzerine etkilerini belirlemek amacı ile, yumurta tavuklarında ise; yumurta verimi, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı, yumurta iç (yumurta sarı ve ak indeksleri, Haugh birimi, sarı indeksi) ve dış (kabuk kalınlığı, kırılma mukavemeti) kalite özellikleri ile kan serumunda kolesterol, trigliserid ve protein değerleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir Araştırmanın broylerler ile gerçekleştirilen kısmında her biri kendi içersinde dört alt gruba sahip toplamda dört ana grubun olduğu deneme grupları oluşturulmuş ve her bir alt grupta 16 hayvan olmak üzere çalışmanın tamamında 256 adet günlük erkek broyler (Ross-308) kullanılmıştır. Yumurta tavuklarında gerçekleşen denemede dört ana grup oluşturulmuş, her bir ana grupta kendi içersinde 10 alt gruba ayrılarak denemeye tabi tutulmuştur. Her bir alt grupta beş adet olmak üzere denemenin tamamında 200 adet, 24 haftalık yaşta yumurta tavuğu (Hyline White-98) kullanılmıştır. Her iki denemede de gruplar, 1 kontrol ve 3 deneme grubu olacak şekilde oluşturulmuştur. 1. grupta (kontrol) herhangi bir katkı maddesi ilavesi yapılmamıştır. Diğer deneme gruplarına; 1,5 g/kg humat (2. grup), 0,75 g/kg Fitococci (3. grup) ve 1,5 g/kg humat ile 0,75 g/kg Fitococcinin (4. grup) beraber ilave edilmiştir Broylerler ile yapılan ve 42 gün devam eden denemenin sonunda rasyona adı geçen yem katkı maddelerinin ayrı ayrı veya bir arada ilave edilmesi, performans parametreleri (canlı ağırlık, canlı ağırlık artışı, yem tüketimi, yemden yararlanma oranı), kesim parametreleri (kesim öncesi canlı ağırlık, sıcak karkas ağırlıkları ve randımanı, abdominal yağ ve organ ağırlıkları, bağırsak ağırlık, uzunluk ve pH değerleri), kan serum değerleri (kolesterol, trigliserid, Newcastle Hastalığı'na karşı gelişen antikor titreleri, akyuvar sayıları) üzerine istatistiksel açıdan önem arz eden farklılıklar yaratmamıştır. İncelenen parametreler içersinde sadece kan serumunda belirlenen total protein düzeyleri gruplar arasında farklılıklar göstermiştir (p<0,01). Rasyona Fitococcinin tek başına veya humat ile bereber ilave edilmesi total protein değerlerinde azalmaya yol açmıştır Araştırmanın yumurta tavukları ile olan ve 16 hafta süren kısmında ise rasyona yapılan doğal katkı maddesi ilaveleri, hayvanların canlı ağırlık, yem tüketimi, yumurta ağırlıkları, yumurta dış (şekil indeksi, kırılma mukavemeti, kabuk kalınlığı) ve iç (ak indeksi, sarı indeksi, sarı renk indeksi, Haugh birimi) kalite, serum toplam protein, kolesterol ve trigliserid düzeyleri ile antikor düzeyleri açısından gruplar arasında dikkate değer herhangi bir farklılığa yol açmamıştır (p>0,05). Ancak özellikle rasyona humatın tek başına veya Fitococci ile beraber ilavesi gruplarda yumurta veriminin düşmesine (p<0,05) ve yemden yararlanma oranının olumsuz yönde etkilenmesine (p<0,05) neden olmuştur Her iki denemeye ait bu sonuçlar beraber değerlendirildiğinde rasyona humat ve Fitococci ilavesinin stres koşulları altında olmayan ve rasyon kalitesi yüksek olan denemeler açısından performans ve verim parametrelerinde önemli değişikliklere neden olmadıkları, ancak adı geçen katkıların farklı dozlarda ve çalışmaların farklı dönemlerinde hayvanlar üzerinde etkilerinin incelenmesinin faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.AbstractThis study has beed conducted to determined the effects of humate and Fitococci as a supplement of broiler rations; on body weight, body weight gain, feed intake, feed conversion ratio, hot carcass weight and yeild, some organ weights (heart, liver, gizzard, spleen, bursa of Fabricius), abdominal fat weight and yeild, intestinal length, weight and pH, some immunological (antibody titers) and biochemistry (cholesterol, trigliserid and total protein) parameters of blood; as a supplement of laying hen rations; egg production, feed intake, feed conversion ratio, egg outside (shell thickness, breaking streght, shape index) and inside (yolk index, albumen index, yolk colour, Haugh unit) quality parameters and some blood parameters (cholesterol, trigliserid, total protein). Parts of broiler trial of this research; totally 256 one-day old male broiler (Ross-308) chicks were devided into four treatment groups each of them also devided into four subgroups which contains 16 chicks for each. Parts of laying hens trial of this research; 24 weeks old, 200 layers (Hyline White-98) were devided into four treatment groups each of them also devided into 10 subgroups which contain five layers for each. The experiment carried out one control and 3 treatment groups for both of trails in this research. There was no supplementation for group 1 (control) and for the other treatment groups; 1,5 g/kg humate supplementation (group 2), 0,75 g/kg Fitococci supplementation (group 3) and 1,5 g/kg humate plus 0,75 Fitococci combination (group 4) supplemented. At the end of broiler trail which has been continued 42 days, supplementatiton of the feed additives which names abow has been showed no statistically significant differences (p>0,05) between all treatment groups for performance parameters (body weight, body weight gain, feed intake, feed conversion ratio), slaughther parameters (body weight before slaughter, hot carcass weight and yeild, some organ weights (heart, liver, gizzard, spleen, bursa fabricius), abdominal fat weight and yeild, intestinal length, weight and pH, some immunological (antibody titers for Newcastle Disease) and biochemistry (cholesterol, trigliserid and total protein) parameters of blood. There was found only one statistically significant differences (p<0,01) between groups for blood total protein levels. It was showed that supplementation of Humate by itself or conbination with Fitococci decrease the levels of total protein in blood. Parts of laying hens trail of this research, which has been continued 16 weeks, supplementation of these natural feed additives into raitions was showed that no statistically significant differences (p>0.05) between all treatment groups for body weight, feed intake, egg weights, egg outside (shell thickness, breaking streght, shape index) and inside (yolk index, albumen index, yolk colour, Haugh unit) quality parameters and some blood parameters (cholesterol, trigliserid, total protein and antibody titers). But there was found that statistically significant differences (p<0.05) between groups for egg production and feed conversion ration parameters in the groups which have been supplemented by Fitococci or humate plus Fitococci conbination. All these findings showed that, supplementation of humate or Fitococci make no differences for performans in the chickens if there were no stres conditions. But it can say that it will be usefull if these feed additives are experiment again with different levels and different time period of animals.