Kadının çalışmasına yönelik tutumlar Azerbaycan – Türkiye karşılaştırması
Özet
Azerbaycan(AZ) ve Türkiye(TR) Türkleri, uyruk, cinsiyet, cinsiyet rolü,sosyoekonomik düzey değişkenleri dikkate alınarak kadının çalışmasına yöneliktutum ve ev işi yapma sıklığı bakımından karşılaştırılmıştır.Toplam 600 katılımcıdan (300 AZ 300 TR; 300 kadın 300 erkek) veritoplamak amacıyla Kadının Çalışmasına Karşı Tutum Ölçeği, Ev İşi Ölçeği, BemCinsiyet Rolü Envanteri, Sosyoekonomik Düzey Ölçeği ve Kişisel Bilgi Anketikullanılmıştır.Öncelikle Azerbaycan Türklerinden toplam 200 (100 kadın 100 erkek)katılımcıyla yapılan araştırmada, ölçeklerin Azerbaycan Türkçesine uyarlamasıyapılmış, geçerlilik ve güvenirliklerine bakılmıştır.Araştırmada kadının çalışmasına karşı tutumlar ve ev işleri yapma sıklığıüzerinde uyruk, cinsiyet ve cinsiyet rolünün etkilerini ve uyruk, cinsiyet vesosyoekonomik düzeyin etkilerini belirlemek için olmak üzere toplam ikiMANOVA yapılmıştır.Türkiye Türklerinin Azerbaycan Türklerine göre ve kadınların erkekleregöre kadının çalışmasına yönelik daha olumlu tutumlara sahip olduklarıgörülmektedir. Uyruk ve cinsiyet ortak etkisi de, Kadının Çalışmasına YönelikTutum Ölçeği için anlamlı bulunmuştur.Türkiye Türklerinin Azeri Türklerine göre, kadınların erkeklere göre dahafazla ev işi yaptıkları görülmektedir. Uyruk, cinsiyet rolünün ortak etkisi EVİÖiçin anlamlı bulunmuştur.SED temel etkisinin KÇTYÖ için anlamlı olduğu bulunmuştur. Uyruk, cinsiyetve sosyoekonomik düzey ortak etkisi ise hem KÇTYÖ hem de EVİÖ içinanlamlıdır.Türkiye ve Azerbaycan Türkü olmak ile kız çocukları için üniversiteeğitiminin gerekli görülmesi, kızların meslek sahibi olmalarını isteme, bütçeyetersizse erkek çocukların okumasına öncelik verilmesi, işverenin cinsiyet ayrımıyapması ve gelininin çalışmasını isteme durumu arasında anlamlı bir fark olduğubulunmuştur.Azerbaycan ve Türkiye Türkleri için ayrı olmak üzere KÇTYÖ ve EVİÖ içindört regresyon analizi yapılmış ve anlamlı yordayıcı değişkenler belirlenmiştirAbstractAzeri Turks and Turkish Turks were compared in terms of the attitudetowards woman’s working and frequency of domestic labor by taking nationality,gender, gender role and socioeconomic status variables into consideration.Attitude towards Woman’s Working Scale (KÇKTÖ), Domestic LaborScale (EVİÖ), Bem Gender Role Inventory, Socioeconomic Status Scale (SED)and Personal Information Survey were applied in order to collect data from 600participants (300 Azeri and 300 Turks; 300 female and 300 male).In order to develop Azeri forms of these scales, the adaptation of them intoAzeri Turkish was made in a study which was carried out by total 200 (100 femaleand 100 male) Azerbaijani Turks. The validity and reliability of them were tested.Total two MANOVA tests were used in order to determine the effects ofnationality, gender, gender roles and socioeconomic status variables on theattitude towards woman’s working and frequency of domestic labor.Turkish Turks and female participants have more positive attitudes towardswoman’s working than the attitudes of Azeri Turks and male participants. Thecommon effect of nationality and gender role is meaningful for Attitude towardsWoman’s Working Scale.Turkish Turks and females in both countries perform more domestic laborthan Azeri Turks and males in both countries. The common effect of nationalityand gender role is meaningful for Domestic Labor Scale.The main effect of socioeconomic status is meaningful for Attitude towardsWoman’s Working Scale. The common effect of nationality, gender and socioeconomic status is meaningful for both Attitude towards Woman’s WorkingScale and Domestic Labor Scale.It was found that there was a meaningful difference between being TurkishTurk and Azeri Turk and thinking university education necessary for femalechildren, willing for girls’ acquisition of profession , prioritizing education of boysin case of insufficient budget, gender segregation imposed by employer and willingfor daughter-in-law’s working,Four regression analyses were applied on Attitude towards Woman’sWorking Scale and Domestic Labor Scale for Azeri Turks and Turkish Turksseparately and meaningful predictor variables were determined.