Yol arkadaşlığından yol ayrımına Amasya Askeri Örgütü
Özet
Amasya Askeri Örgütü, 1919 yılı Haziran ayında Amasya’da bir araya gelerek vatanın kurtarılmasının reçetesini hazırlayan Mustafa Kemal, Kâzım Karabekir, Ali Fuat Paşalar ile Rauf ve Refet Beylerden oluşan Milli Mücadele’nin öncü kadrosudur. Mondros Mütarekesi’nin ardından başlayan işgaller ülkede çözüm arayışlarını beraberinde getirmiş, yol arkadaşları da beklenen felaketin farkına herkesten önce varmıştı. İstanbul’daki siyasi çabalarından sonuç alamayan Mustafa Kemal Paşa’nın yönünü Anadolu’ya dönmesiyle birlikte Milli Mücadele başlamış, bir ay kadar sonra Amasya’da bir araya gelen arkadaşlar bir ‘yol arkadaşlığı’ sürecini başlatmışlardı. Amasya’da milli bir hareket oluşturmak suretiyle hem işgal güçlerine hem de İstanbul Hükümetine meydan okunmuş ve Milli Mücadele’nin bir yol haritası çizilmişti. İstanbul’da temelleri atılan ve Amasya’da bir askeri örgüt havasında başladığı kabul edilen bu yol arkadaşlığı Milli Mücadele sırasında yaşanan kimi anlaşmazlıklara rağmen Milli Mücadele’nin son dönemlerine kadar devametmişti. Milli Mücadele’nin birleştirici atmosferi içinde arka plana atılan fikri uyuşmazlıklar nedeniyle zaferin ardından başlayacak yeni dönemde sarsıntıya uğrayacak olan yol arkadaşlığı, Mustafa Kemal Paşa’nın düşündüklerini hayata geçirmesiyle birlikte bir yol ayrımını beraberinde getirmişti. Yeni dönemdeMustafa Kemal Paşa, yeni bir toplum düzeni kurma düşüncesinin Milli Mücadele sırasındaki yol arkadaşları ile hayata geçirilmesinin zorluğunu yaşamış, bu nedenle yoluna yeni yol arkadaşları ile devam etmişti. Bu çalışma Milli Mücadele’nin öncü kadrosu olan Amasya Askeri Örgütü üyelerini yol arkadaşlığından yol ayrımına getiren süreci ele almaktadır.Abstract In Amasya, July 1919, Mustafa Kemal, Kâzım Karabekir, Ali Fuat, Rauf and Refet met to discuss the prospects of saving the Turkish homeland. In that meeting, they established the Amasya Military Organization, the leading circle in Turkish Nationalist Movement. Following the Armistice of Mudros, a seriesof invasions led them to evaluating the situation immediately, seeking a way out. Failed in political efforts in İstanbul, Mustafa Kemal Pasha oriented his focus to Anatolia, forming the National Independence Movement. A month later, Mustafa Kemal and his companions met up in Amasya, setting the course of along term fellowship. In detail, the foundation of national movement in Amasya meant as much to much challenge the Istanbul Government as to resist the occupying forces, and provided the guides of action for the independence movement. Designed in Istanbul and started in Amasya as a militant organization, this fellowship saw the final victory, surviving through rough-and-tumble course of the movement. The most significant reason for its continuance was that the unifying milieu of the National Movement had contained and enveloped innerdisputes. At the dawn of the victory, the new era brought the fellowship to crumble, especially because ideological differences began to crystallize. The fellowship took a fatal blow after Mustafa Kemal Pasha came to put his plans into action. Seeing his plans stumbling all due to the good old fellows back fromthe National Movement, Mustafa Kemal parted the waters, turning new friends into fellows for the rest of the way. This dissertation examines the processes that set this fellowship apart.