Sivas kent planlarının kentin peyzaj özelliklerine uygunluğunun araştırılması
Özet
Günümüz kent planlarında sanayileşme, kalkınma ve ekonomik gelişme tek hedef olarak benimsenerek; doğal ve kültürel kaynaklar sorumsuzca tüketilmektedir. Doğal potansiyelin düşmesine ve giderek doğal kaynakların tükenmesine neden olan bu tür uygulamalar karşısında doğal çevrenin korunması, çağdaş kent ve bölge planlamasının temel stratejisi halini almaktadır. Bu sorunlar karşısında ekonomik gelişmenin yanında doğal ve kültürel gelişmeyi en az sanayileşme, kalkınma ve ekonomik gelişme kadar amaçlayan peyzaj planlama çalışmaları giderek önem kazanmaktadır. Kaynakların sürekliliğinin sağlanması için sürdürülebilir kent yaklaşımı çerçevesinde en uygun alan kullanım planlamalarının yapılması ve kentsel gelişim potansiyelinin belirlemesinde alanın doğal ve kültürel peyzaj özellikleriyle dengenin kurulması kentlerde peyzaj planlamanın temel hedefidir. Bu hedef çerçevesinde gerçekleştirilen bu araştırmanın amaçları; kentin doğal ve kültürel peyzaj özelliklerini dikkate alarak en uygun alan kullanım modelinin oluşturulması, bu modeli kent planları ile birlikte değerlendirerek yanlış alan kullanımlarının tespit edilmesi ve kentin doğal potansiyelinin korunması amacıyla önlem ve önerilerin geliştirilmesidir. Araştırmada öncelikli olarak araştırma alanı olan Sivas Kenti’nin-son mücavir alan sınırı temel alınarak, doğal ve kültürel peyzaj özelliklerinin ayrıntılı sörveyi ve analizi yapılmış, yöreye ait estetik ve görsel değerler, tarihsel ve kültürel özellikler ortaya konarak, Sivas kentinde gerçekleşecek tüm planlama çalışmalarında ve kalkınma projelerinde karar alma sürecini yönlendirecek peyzaj haritaları oluşturulmuştur. Yapılan çalışmalardan ve uzman görüşlerinden yararlanarak sektörel alan kullanımları alternatifleri için belirleyici olabilecek doğal faktörler ve bu faktörlerin ağırlıkları belirlenmiştir. Planlama için gerekli olan bütün veriler Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) aracılığıyla sorgulanmış ve her bir sektörel alan kullanımı için uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Elde edilen bu haritalar yöntem çerçevesinde kullanılarak araştırma alanının en uygun alan kullanım haritası üretilmiştir. Tez çalışmasının sonucunda; oluşturulan en uygun alan kullanım haritası ile 1/25.000 ölçekli kentin son nazım imar planı karşılaştırılarak, kentin geleceğine ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır.Abstract Adopting the industrialization, development and economic development as a single goal in current city plans, natural resources are being irresponsibly depleted. The protection of natural environment becomes the principal strategy of modern city and area planning in the face of such applications which cause the natural potential to decrease and natural resources to be depleted. Landscape planning studies, which aim for natural and cultural development as well as industrialisation, development and economic development, are gaining more and more importance. The main purpose of the landscape planning in cities is to make the most suitable land use plans within the framework of sustainable city approach in order to maintain resources’ continuity and to establish balance in natural and cultural landscape characteristics of the area in determining the urban development potential. The purposes of this research which has been conducted in line with that objective are; creating the most proper and optimum model of occupation by considering city’s natural and cultural landscape features, determining misuse of occupation by assessing that model with city plan and developing new precautions and suggestions in order to protect city’s natural potential. In the research carried out within the framework of this goal, the natural and cultural landscape characteristics of Sivas City, which is primarily a research area, were examined and analyzed in detail taking on the last adjacent area as a basis and the characteristics which determine the landscape character of the city such as historical, cultural and the landscape maps which would direct the decision making process in all planning studies and development projects in Sivas city were created. Based on the studies performed and expert opinions, the natural factors that can be determinant for the alternatives of sectoral land uses and their significance were determined. All the necessary data for planning were examined using Geographic Information System (GIS) and the compliance maps were created for each sectoral land use. The most appropriate land use map of the research area was generated using the maps created within the framework of the method. At the end of the thesis study; some evaluations have been carried out related to the city’s future by comparing the most properly created occupation map with city’s 1/25.000 scaled last land use plan.