Sağlıklı erişkinlerde fiziksel aktivitenin eritrosit ve plazmadaki oksidan / antioksidan parametreler üzerine olan etkilerinin belirlenmesi ve yüksek antioksidan özelliği olduğu bilinen nar suyunun bu parametreler üzerine olan etkilerinin araştırılması
Özet
Özellikle ağır egzersiz olmak üzere fiziksel aktivitenin oksidatif strese neden olduğu ve oluşan oksidatif stresin egzersiz performansında kısıtlanmaya ve fiziksel yorgunluğa yol açtığı birçok çalışmada gösterilmiştir. Antioksidan desteğinin oksidatif stresin performans üzerine olan olumsuz etkilerini azaltabileceği öne sürülmüştür. Bu çalışmada profesyonel futbolcularda ağır fiziksel aktivitenin eritrosit ve plazmadaki oksidan/ antioksidan parametreler üzerine olan etkisi ve yüksek antioksidan özelliği olan nar suyunun bu parametreler üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmaya 18-35 ya ş arası profesyonel futbol oynayan ve sistemik bir rahatsızlığı olmayan 16 futbolcu ile kontrol gurubu olarak spor yapmayan ve herhangi bir sistemik rahatsızlığı olmayan 15 sağlıklı birey alınmıştır. Çalışma gurubundaki bireylerden iki farklı müsabakanın öncesinde ve sonrasında kan örnekleri alınıştır. Birinci müsabakada herhangi bir madde verilmemi ş, ikinci müsabakada ise maç öncesi ve devre arası nar suyu verilmiştir. Alınan kan örnekleri bekletilmeden plazma ve eritrosit fraksiyonlarına ayrılmı ştır. Oksidan/ anti-oksidan parametreler olarak eritrositlerde malondialdehit (MDA), katalaz (CAT), peroksidaz (GSH-Px), süperoksit dismutaz (SOD), ksantin oksidaz (XO); plazmada ise MDA, CAT, GSH-Px, SOD, XO biyokimyasal yöntemlerle bakılmıştır. Kontrol bireyleri ile profesyonel sporcuların maç öncesi oksidatif belirteçler açısından karşılaştırılmasında eritrosit içi XO düzeyinin sporcularda (p<0.001), GSH-Px aktivitesinin ise kontrol grubunda (p=0,021) anlamlı olarak daha yüksek oldu ğu bulunmuştur. Profesyonel sporcularla kontrol grubunun plazma oksidatif stres durumu bakımından karşılaştırmasında sporcularda MDA anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur (p=0.001). Sporcuların maç öncesi ve maç sonrası eritrosit içi MDA düzeyi, CAT, GSH-Px, SOD ve XO aktivitelerinde farklılık izlenmemi ştir. Nar suyu alınan maçta müsabaka öncesi ve sonrasından eritrosit içi MDA, CAT, GSH-Px, SOD ve XO düzey ve aktiviteleri yönünden anlamlı farklılık saptanmamıştır (p<0,05). Ancak eritrosit zarında MDA düzeyi maç sonrası grupta anlamlı düşük bulunmuştur (p=0,03). Kan biyokimyasal parametrelerine bakıldığında nar suyu alınmayan maç sonrasında plazma sodyum, potasyum ve klor düzeylerinin belirgin şekilde azalma (her biri için p=0,001), tersine kalsiyum ve fosfor, laktat düzeylerinin artma gösterdiği saptanmıştır. Nar suyu verilen maç sonrasında daha önce görülen elektrolitlerdeki anormallikler ve laktat düzeyinde artma görülmemiştir. Sonuçlarımız nar suyunun antioksidan etkinliğinin ağır fiziksel aktiviteye bağlı geli şen oksidatif stresin olumsuz etkilerini önleyebileceğini, bunun yanında sıvı elektrolit dengesini korumada faydalı olduğunu göstermektedir. Nar suyunun biyokimyasal parametreler üzerine olan olumlu etkilerinden yola çıkarak, egzersiz performansı üzerine etkilerini araştıran çalışmalara ihtiyaç vardır.SummarySeveral lines of studies demonstrated that physical activity, particularly strenuous exercise, results in oxidative stress, which may impair exercise performance and fatigue. Certain reports suggested beneficial role of antioxidant supplementation in exercise induced oxidative stress. Herein, we investigated influence of strenuous exercise on erythrocyte and plasma oxidant/ antioxidant parameters in professional football players. Efficacy of pomegranate juice on these parameters was studied as well. Fifteen professional football players aged 18 to 35 and without any systemic illness and as a control group 15 healthy adults were enrolled into this study. Blood samples were obtained before and after in two different football match from study group. In the first match, no additional substance was given. In the second match, before and in the half-time period pomegranate was given to players. Blood samples were immediately obtained and separated to plasma and erythrocyte fractions. Malondialdehyte (MDA), catalase (CAT), peroxidase (GSH-Px) and superoxide dismutase (SOD), xantine oxidase (XO) and MDA, CAT, GSH-Px, SOD, XO were analyzed by biochemical methods in the erythrocytes and plasma samples respectively. İ ntercomparisons were made with Mann-Whitney U test and intracomparisons within groups were performed by Wilcoxon rank tests. Comparison of study group with control subjects revealed statistically significant increase in erythrocyte XO and decrease in GSH-Px (p<0,001 and p=0,021 respectively). Moreover plasma MDA was lower than that of control subjects in football players (p=0,001). No significant difference was observed in erythrocyte MDA, CAT, GSH-Px, SOD, and XO levels in samples taken before and after the match (p<0,05). Similarly, pomegranate juice did not affect these parameters. However MDA level of erythrocyte membrane was significantly decreased increased after ingestion of pomegranate (p=0.03). Plasma electrolytes values were significantly altered after the game with decrease in sodium, potassium, cloride and increase in calcium, phosphorus and lactate (p=0,001 for each). Pomegranate juice was significantly improved these electrolyte changes. Our results indicate that pomegranate juice would be of benefit in reducing detrimental effects of oxidative stress developing after physical activity. Beside, pomegranate juice markedly prevents electrolyte alterations in these individuals. Further studies are needed in order to clarify efficacy of pomegranate juice on exercise performance.