İlköğretim öğretmenlerine yönelik web tabanlı çocuk hakları eğitimi programı

Abstract

Bu çalışmanın amacı; ilköğretim sınıf öğretmenleri (1-5.sınıf) için, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 13. ve 28. maddelerinin öğretimini amaçlayan bir eğitim programı tasarlamak, bu programı web tabanlı olarak sunmak, sınıf öğretmenlerinin ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre eğitim programını ve web tabanlı uygulamasını değerlendirmek, değerlendirme sonuçlarına göre belirlenen düzeltmeleri yapmaktır. Belirlenen amacın gerçekleşmesinde karma yöntem kullanılmış, nitel ve nicel veri toplama teknikleri kullanılarak eğitim programı ve programın web tabanlı sunumu hakkında veriler toplanmıştır. Verilerin toplanmasında anketler, görüşme formları, başarı testi ve senaryodan yararlanılmıştır. Bu ölçme araçları araştırmacı tarafından hazırlanmış, uzman görüşleri alınarak düzenlenmiş, ön deneme uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Ölçme araçları iki ayrı araştırma grubuna uygulanmıştır. İlk araştırma grubunu 47 ilköğretim (1-2-3-4-5.) sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. İkinci araştırma grubunu ise Ankara’daki devlet üniversitelerinin Eğitim Programları Bölümü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü ile Sınıf Öğretmenliği bölümlerindeki öğretim üyeleri oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 13. ve 28. maddelerinden yola çıkılarak eğitim programlarının amaçları belirlenmiştir. Belirlenen amaç sayısı 12’dir. Bu amaçlarla ilgili literatür taraması yapılmış, içerik bilgileri oluşturulmuştur. Belirlenen amaçlara ulaşmayı sağlayacak toplam dokuz öğrenme ve bir değerlendirme etkinliği tasarlanmıştır. Eğitim programının içerik bilgileri Powerpoint sunumları ve Acrobat Reader sayfaları ile eğitim programının web tabanlı sunumuna eklenmiştir. Oluşturulan eğitim programı grafik ve animasyon uzmanları tarafından görselleştirilmiş, bilgisayar uzmanları tarafından web tabanlı hale getirilmiştir. Web tabanlı sunuma uygun hale gelen eğitim programına, araştırma grubunda yer alan sınıf öğretmenlerinin ve öğretim üyelerinin katılımı sağlanmıştır. Eğitim programına katılan 47 sınıf öğretmeninin, eğitim programları bölümü öğretim üyelerinin ve bilgisayar ve öğretim teknolojileri bölümü öğretim üyelerinin; eğitim programına ve programın web tabanlı sunumuna yönelik görüşleri hazırlanan anketler aracılığı ile belirlenmiştir. Yapılan analizlerden sonra sınıf öğretmenlerinin ve öğretim üyelerinin görüşlerinin olumlu olduğu görülmüştür. Eğitim programına katılan 47 sınıf öğretmeninin eğitim programının etkililiğine yönelik görüşleri, eğitim programına katılanlardan seçilen altı sınıf öğretmeninin görüşlerinin alınması ile belirlenmiştir. Görüşlerini belirten öğretmenler eğitim programının daha etkili olması için önerilerde bulunmuşlardır. Eğitim programına katılan ve katılmayan öğretmenlerin eğitim programının amaçlarına ulaşma puanları ile “çocukların düşüncelerini özgürce ifade etmeleri” ve “eğitim hakkı” konusundaki görüşleri arasında fark olup olmadığını belirlemek amacıyla başarı testi ve senaryo kullanılmıştır. Toplam sekiz sorudan oluşan başarı testine ve yazılan senaryo sonunda sorulan soruya verilen yanıtlar incelendiğinde eğitim programına katılan ve katılmayan sınıf öğretmenlerinin başarı puanları ve görüşleri arasında fark olduğu görülmüştür. Bu farklar eğitim programının etkisi olarak yorumlanmıştır. Sınıf öğretmenliği bölümünde görev yapmakta olan öğretim üyelerinin eğitim programının içeriğine yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla görüşme formu kullanılmıştır. Öğretim üyeleri eğitim programının sınıf öğretmenleri üzerinde etkili olacağını belirtmişlerdir ancak bazı önerilerde bulunmuşlardır. Eğitim programına katılan sınıf öğretmenleri ve görüşlerini belirten öğretim üyelerinin önerileri doğrultusunda eğitim programının ve web tabanlı sunumunun geliştirilmesi için yapılacak çalışmalar belirlenmiş ve öneriler oluşturulmuştur.