Çalışanların sermayeye ortaklığı (çalışanları hisse senedi edindirme) konusunda şirketler ve çalışanlar üzerine bir uygulama ve Türkiye için öneriler
Özet
Çalışanların ve payları İMKB’de işlem gören şirketlerin, çalışanları hisse senedi edindirme uygulamalarının etkileri, avantajları, dezavantajları, uygulamaya engel hususlar, uygulamayı teşvik edebilecek faktörler v.b. konularda anket uygulanarak görüşlerinin alındığı bu çalışma ile, literatüre katkı sağlamak ve tarafların konuya ilgisini çekmek yanında, dezavantaj ve engel olarak görülen hususların giderilmesine yönelik öneriler geliştirmek ve yasal düzenlemelerin oluşturulmasında düzenleyicilere ışık tutmak hedeflenmiştir. Ülkemizde, konunun fazla bilinmemesi, özel bir düzenleme olmaması ve uygulamasının çok sınırlı olması nedenleriyle bu konudaki çalışmalar yok denecek kadar az olup, tespit edilebildiği kadarıyla kapsamı ve konuyu ele alış biçimi itibariyle benzer bir çalışma bulunmamaktadır. Çalışma sonucunda, ülkemizdeki az sayıda uygulamanın genellikle geniş tabanlı olmadığı, uygulanan planlara katılan çalışanların çoğunluğunun planlar sayesinde ilk kez hisse senedi ile tanıştığı anlaşılmaktadır. Ayrıca planların, çalışanların tasarruf yapmalarına imkan vermesinin ve ülkemizdeki çalışanların tasarruf düzeyi ile ödeme gücünün düşük olması nedeniyle iskontolu satış, taksitli satış, uygun koşullarda kredi sağlanması gibi mekanizmalarla desteklenmesinin gerekli olduğu görülmektedir. Çalışanları hisse senedi edindirme uygulamalarının ülkemizde de gelişebilmesi için öncelikle hukuki alt yapının oluşturulması; çalışanlara, çalışanları hisse senedi edindirme planları uygulayan şirketlere ve bu uygulamalara finansman sağlayan kuruluşlara vergi teşvikleri sağlanması; bu konuda araştırma, eğitim, teknik yardım hizmetleri verecek kuruluşların oluşturulması gerekmektedir. Türkiye’nin, uluslararası tecrübelerden yararlanarak ve kendi kültürünü, ekonomik durumunu, işçi-işveren ilişkilerini, şirketlerinin yapısını ve diğer faktörleri dikkate alarak özgün bir model oluşturması uygun olacaktır.