Macarca ve Türkçede yardımcı sözcük “Segédszó” kavramının örneklerle karşılaştırılması
Özet
Tarih boyunca toplumlar birbirleriyle ilişki kurup birbirlerinin dilinden, tarihinden, kültüründen etkilenmişlerdir. Uzun ve köklü ortak bir geçmişe sahip olan Türkler ve Macarlar da birbirleriyle kurduğu ilişki sonucunda pek çok alanda birbirlerini etkilemiştir. Bu etkileşimin en önemlilerinden biri dil alanında görülmektedir. Bu çalışmanın inceleme konusu da Türkçede ve Macarcada önemli bir yer teşkil eden yardımcı sözcüklerdir. Yardımcı sözcükler her iki dilde farklı yorumlanmakta ve çoğunlukla farklı bir şekilde sınıflandırılmaktadır. Her iki dildeki yardımcı sözcüklere bakıldığında Macarcada bulunanların sayı ve kullanım açısından büyük oranda farklılık gösterdiği görülmektedir. Bu nedenle çalışmamızda, ilk olarak Macarcadaki yardımcı sözcükleri esas almak, ele aldığımız yardımcı sözcükleri biçim bilimsel, söz dizimsel ve anlam bilimsel açılardan analiz etmek, benzerlikleri ve farklılıkları Türkçeyle kıyaslama yoluna giderek sunmak amaçlanmıştır. Aynı şekilde Türkçedeki yardımcı fiiller de genel hatlarıyla ele alınarak Macarcayla örtüşen ve örtüşmeyen yönler belirtilmiştir. Her iki dilde bilgi aktarımında örnek taraması yöntemine başvurulmuştur. Bu çerçevede hikaye kitapları, romanlar ve her iki dilin literatüründe önemli görülen gramer kitapları ele alınmış, The Syntax of Hungarian (2004), Hungarian Descriptive Grammars (1998), Hungarian Linguistics (1982), Hungarian An Essential Grammar (2001), Practical Hungarian Grammar (2002), On Hungarian Morphology (1994) gibi Macar grameri üzerine yazılmış İngilizce eserlerden de yararlanılmıştır. Bu çalışmada, taramış olduğumuz eserlerden örnekler sunarak farklı ve yeni tespitlerde bulunmak, örnekler üzerinden iki dilin biçim bilimsel, söz dizimsel ve anlamsal özelliklerini öne çıkarmak amacı da güdülmüştür. Ayrıca hazırladığımız bu çalışmanın bu alanda daha sonraki dönemlerde yapılacak olan çalışmalara yol gösterici olması beklenmektedir. AbstractSocieties were influenced by language, history and culture of each other by interrelating one another. Hungarians and Turks that has a long and rooted common past affected each other with their interrelation. One of the most vital of this interaction is observed within the field of language. The subject of this work is auxiliary verbs, which constitute the important part of the grammar. In Turkish and Hungarian, auxiliary verbs are interpreted and are classified mostly differently. When auxiliary verbs in two languages are analyzed, it is seen that the auxiliary verbs in Hungarian show difference in terms of quantity and usage. Therefore, in our work, it was intended to set the auxiliary verbs in Hungarian into main structure; to analyze these auxiliaries with morphology, syntax and semantics and to show the differences and similarities by comparing Turkish. In the same way, auxiliary verbs in Turkish are analyzed, and are also indicated the differences and similarities by comparing Hungarian. In terms of transformation of information, method of instance scan was applied. Within this framework, story books, novels and grammar books that are seen as prominent in the literature of two languages and lots of Hungarian grammar works such as The Syntax of Hungarian (2004), Hungarian Descriptive Grammars (1998), Hungarian Linguistics (1982), Hungarian An Essential Grammar (2001), Practical Hungarian Grammar (2002), On Hungarian Morphology (1994) that are compared with English language was utilized. In this work, it was also purposed to present new and different evalutions by examples from the works that we inquired and to show features of two languages based on structure, syntax and semantics. Besides, it was expected that this work would guide the future works in this area.