Avrupa Birliği'nin Orta Asya'ya yönelik politikası ve Kazakistan
Göster/ Aç
Yazar
KAYGUSUZ, Özlem (Tez Danışmanı)
ILYASSOV, Yerık (Yazar)
Üst veri
Tüm öğe kaydını gösterÖzet
Orta Asya, Avrasya kıtasında Asya ve Avrupa'nın kesiştiği bölgede yer almıştır ve kendisinin stratejik bir öneme sahip olduğunu devam etmektedir. SSCB'nin dağılmasıyla Avrupa Birliği ile eski Sovyet ülkeleri arasında bir yakınlaşma başlamıştır ve AB Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerini genişleme kapsamına alırken, üyelikleri mümkün görünmeyen Orta Asya ve Güney Kafkasya ülkeleri ile de Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması çerçevesinde ilişkilerini yürütmektedir. Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan ile imzalanan Ortaklık ve İşbirliği Anlaşmaları 1999'da yürürlüğe girmiştir. Söz konusu anlaşmalar, Orta Asya ile ilgilenmeye başlayan AB üyeleri tarafından yapılan, ekonomik ve siyasi geleceği ispatlayan ve enerji bakımından büyük bir önem taşıyan yapı anlaşmalardır. AB, bu anlaşmalar doğrultusunda birkaç projeler geliştirmiştir. AB'nin bölgeye ilişkin politikasında, TACIS programı dahilinde yapılan teknik ve mali yardımlarla demokrasiye ve serbest piyasa ekonomisine geçiş süreçlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır. 1990'ların başında AB'nin dış politikasında Orta Asya'ya yönelik özel politikalar üretilmediği görülse de değişen dünya dengeleri içinde küresel bir rol oynamak isteyen AB bölgeye fazla kayıtsız kalamamıştır. Sonunda Orta Asya üzerinde önemli jeopolitik ve ekonomik çıkarları olduğu kabul edilmiştir. Bu çıkarlara cevap olarak Avrupa Birliği kendi Orta Asya Stratejisini meydana getirerek barışçıl, demokratik ve ekonomik olarak güçlü bir Orta Asya'nın oluşturulması, komşu ülkelerde barışın korunması ve refahın sağlanmasını amaçlamaktadır. AB'nin Orta Asya için geliştirmiş olduğu strateji, bölgedeki AB politikalarının genel çerçevesini oluşturmaktadır ve AB'nin bölgeye yönelik ilgisi günümüze kadar iki noktada toplanmıştır: Enerji ve istikrar. Avrupa Birliği'nin Orta Asya politikasında, özellikle, Kazakistan Cumhuriyeti büyük bir önem taşımaktadır. Bu düzeyde Kazakistan'ın sahip olduğu jeopolitik konum ve zengin enerji kaynakları ise AB'nin enerji güvenliği ve istikrarın korunması açısından Kazakistan'ı diğer Orta Asya ülkelerinden daha ayrıcalıklı bir konumda değerlendirmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda tezin araştırma konusu yukarıda bahsettiğim soruları kapsayacaktır. Tezin amacı, AB'nin gerçekten bir Orta Asya politikası olup olmadığı ve eğer varsa bu politikada Kazakistan'ın öne çıkma sebepleri, öneminin araştırılması ve AB'nin bölgedeki çabaları oluşturmaktadır.Abtsract Central Asia has been and continues to be a strategically important location, as it is the crossroads between Europe and Asia. Following the disintegration of the Soviet Union, the countries of the European Union (EU) and those of the former Eastern bloc improved their relations considerably, and eventually became member states themselves. While having adopted the countries of Central and Eastern Europe, Central Asian and South Caucasian countries have thus far not been considered for membership, however, in 1999, Kazakhstan, Kyrgyzstan and Uzbekistan ratified EU proposed Partnership and Cooperation Agreements. These agreements are framework agreements that are designed to predict the economic and political future of said countries. In accordance with these agreements the EU has developed several projects. TACIS - an EU sponsored financial package - also plays an extremely important role in the EU?s policy toward the region. The objective of TACIS is to monitor and ease the modernization processes in these countries. During the early 90?s Central Asia was not considered a priority for the EU, however, as important geo-political and economic interests in the region have actualized and international politics have forced the EU to take on a more global perspective, it has become evident that these former Soviet States can no longer be discounted either in terms of economics or geopolitics. In response to its interests in the region the EU has created a Central Asian Strategy that aims at creating a peaceful, democratic and economically strong Central Asia, while at the same time promoting peace and stability in neighboring countries. The strategy sets forth a general framework for the region, focusing on two main points: energy and stabilization. Kazakhstan in particular has an important role to play in the EU?s Central Asia policy. In this context, the geopolitical position and the energy resources of Kazakhstan make it unique, especially if the latest energy dispute between Russia and the EU is taken into account. This thesis will expand in detail on the issues mentioned above. The objective of this thesis is to discover the exact tenants of the EU?s Central Asian policy, and to explain why Kazakhstan is instrumental to the implementation and future of EU endeavors in this region.