Devletler Özel Hukukunda göçmenlerin statüsü ve göçmenlere ait düzenlemeler

Abstract

Çalışmamızın konusunun göç ve göçmen olguları etrafında şekillenmesinin nedeni, göçmenlerin ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde haiz oldukları hakların tespitinin yanında, somutlaştırmaya çalıştığımız bazı sorunlara Türk hukukunda egemen olan; günümüz göç politikasından yola çıkarak, Türkiye bağlamında dikkat çekme ve çözüm sunma isteğidir. Her yıl milyonlarca göçmen ?vatandaşı? oldukları ülkeden ayrılıp, ?yabancı? olarak kabul edildikleri bir ülkeye doğru yola çıkmaktadır. Göçmenlerin yolculukları ?sırasında? ve ?neticesinde?, yaşamları ve yaşamı algılayışları değişmekte, sosyal ve ekonomik çevreleri de bu yolculuklarından etkilenmektedir. Bu durum onların hukukî statülerinde ciddi bir değişim meydana getirmekle beraber, haiz oldukları temel insan haklarının herhangi bir şekilde kısıtlanmaması gerekirken, kimi zaman sosyal, ekonomik ve siyasî hakları ciddi sınırlanmalarla karşılaşmaktadır. Bu noktada, göçmenlerin haiz oldukları hakların güvenceye alınması bağlamında ?vatandaşlığın? zorunlu olup olmadığı yine bir tartışma konusudur. Çalışmamızın ilk bölümünde, göç olgusuna ilişkin olarak doktrinde benimsenen farklı tanımlar, sınıflandırmalar ortaya konmakta, göçün bugün ülkelerin gündemlerinin ilk sıralarında yer alması sonucunu doğuran nedenler, göçmenlerin ?insan hakları? ve nihayet göçün farklı boyutlardaki sonuçları irdelenmektedir. Yine bu bölümde Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere iki farklı örneklem üzerinden göçmenlere yönelik farklı uygulamalar ortaya konmaktadır. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise Türkiye'de ki göç olgusu ve Türk hukukunda göçmenlere ilişkin düzenlemeler incelenmiştir. Göçmenlerin Türkiye'ye giriş yapmadan önce ve yaptıktan sonra tabi oldukları hukuk kuralları, uluslararası sözleşmeler, anayasal hak ve özgürlükler ve ilgili tüm iç hukuk kurallarının etraflıca incelenmesiyle ortaya konmuştur. Son kısımda ise, farklı uygulamaların incelenmesi ve değerlendirilmesiyle, somutlaştırılan sorunlara ilişkin ve Türkiye'nin yirmi birinci yüzyılda bir göçmen ülkesi olarak yeni rolünün ve AB uyum sürecinin gereklerini karşılayacak yeni düzenlemelere ilişkin öneriler sunulmuştur. Abstract It is aimed in this study to attract attention and to create a debate on the concept of ?migration?, the situation of migrants through related rights within domestic law and international law and to try to find solutions to the problems that they are facing. Every year millions of migrants are moving from their home to a country where they are called and treated ?aliens?. As they go abroad, they effect the peoples and economies they interact with and are effected themselves. Even though their legal status changes, it is aimed that their basic human rights are not subjected to limitation. However, many times they face limitations on their economic and civil rights. At this point, it is to be considered whether `citizenship` is a must for migrants` rights to be guaranteed. In the first part of this study it is analyzed the concepts of migration, reasons and consequences of migration and the human rights aspect of the topic. In order to expound different practices, it is focused on two different law systems; the system of the European Union and that of the United States. The second part is focused on migration in Turkey and the Turkish Law System concerning migrants` entrance, principle rights and related procedure. Also, specific regulations concerning migrants before, during and after their entrance to Turkey; international conventions and agreements, constitutional rights and freedoms and compliance with the domestic laws have been analyzed. In the last section, as the final result, comparative suggestions with different practices for resolution of the problems that were disputed, for the future legislations and the expectations concerning the EU harmonization processes have been made.