İki farklı organik atığın begonya (begonia) bitkisinin gelişimi üzerine etkileri
Özet
Sera koşullarında gerçekleştirilen bu çalışmada; coco peat ve çay atığı yetiştirme ortamı bileşeni olarak kullanılmıştır. Bunun için yosun peat (YP), coco peat (CP) ve çay atığı (ÇA) içeren dokuz farklı karışım hazırlanmıştır. Hazırlanan ortamların performansı Begonya (Begonia eliator ‘Toran’) bitkisi yetiştirilmek suretiyle test edilmiştir. Araştırmada; ortamların hazırlanmasında kullanılan materyallerin bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin yanı sıra Begonya bitkisinin kalite ölçütleri belirlenmiştir. Ayrıca bitkilerin beslenme durumlarını ortaya koymak için besin maddeleri analizleri de yapılmıştır. Ortamların hazırlanmasında kullanılan materyallerin hacim ağırlıkları 0.10-0.83 g/cm3 arasında değişmiştir. Havalanma kapasitesi (HK) tüm materyallerde yeterli bulunurken, kolay alınabilir su (KAS) düzeylerinin CP dışındaki diğer materyallerde limitlerin altında olduğu belirlenmiştir. Su tamponlama kapasitesi (STK)’nin ise YP ve CP’te düşük olduğu saptanmıştır. Organik C içeriği % 34.12-% 41.72 arasında değişmiş ve C/N oranı CP’in düşük azot kapsamına sahip olması nedeniyle daha geniş bulunmuştur. pH ve EC değerleri sırasıyla 5.09-5.70 ve 0.74-1.66 dS/m arasında değişim göstermiştir. Materyallerde sature ortam ekstraktındaki besin maddesi düzeylerinin dengesiz olduğu belirlenmiştir. Sürgün sayısı ve taç genişliği dışında bitkisel kalite parametreleri uygulamalara göre önemli farklılıklar göstermemiştir. Elde edilen veriler; % 40’a kadar varan oranlarda CP ve ÇA’nın kullanıldığı ortamlarda Begonya bitkilerinin birbirlerine yakın gelişimler gösterdiğini ortaya koymuştur. Özellikle bitkilerin görsel performansları birbirine oldukça yakın bulunmuş ve farklı ortamlarda yetiştirilen bitkilerin tümü satılabilir kaliteye ulaşmışlardır. Ortam içinde artan CP ve ÇA düzeylerine bağlı olarak bitkilerin yaş ve kuru ağırlıkları kontrol ortamı olan YP’ten daha düşük bulunmuştur. Ancak bu durum bitkilerin genel görünümünü ve pazar kalitesini olumsuz yönde etkilememiştir. Begonya bitkisinin kalite ölçütleri göz önüne alındığında CP ve ÇA’nın her ikisinin de ortam bileşeni olarak kullanılabileceği gözlenmiştir. Değişik ortamlarda yetiştirilen Begonya bitkilerinin besin maddesi kapsamlarında önemli farklılıklar saptanmıştır. CP ve ÇA içeren ortamlardaki bitkilerin besin maddesi miktarları kontrol (YP) ortamına göre daha yüksek bulunmuştur. Ancak Begonya için bildirilen sınır değerler ile karşılaştırıldığında; değişik ortamlarda yetiştirilen bitkilerin bazılarında N ve Zn düzeylerinin düşük, B, Fe, Mn ve S düzeylerinin ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu yüzden CP ve ÇA’nın yetiştirme ortamında kullanılması söz konusu olduğunda bitkilerde beslenme sorunlarıyla karşılaşmamak için kullanılacak besin çözeltilerinin içeriği yeniden gözden geçirilmeli ve bazı değişiklikler yapılmalıdır. Bu denemeden elde edilen sonuçlar; yosun peat esaslı ortamlarda yetiştirilecek Begonyalarda CP’in % 40, ÇA’nın ise tercihen % 10-40’a kadar varan oranlarda kullanılabileceğini göstermiştir.AbstractCoco peat and tea waste were used as growth medium component in this study conducted in greenhouse conditions. Nine different mixtures containing sphagnum peat (SP), coco peat (CP) and tea waste (TW) were prepared. Performances of mixtures were tested by growing Begonia (Begonia eliator ‘Toran’) plant. Some physical and chemical properties of materials used in container media and quality parameters of Begonia were determined. Nutrient contents of plants were also analysed to reveal nutritional status. Bulk densities ranged from 0.10 to 0.83 g/cm3 among materials. Aeration capacities (AC) of all materials were desirable levels, while easily available water (EAW) were lower than the limits, except CP. Water buffering capacities (WBC) were also found low in SP and CP. Organic C ranged 34.12 % to 41.72 % and C/N ratio was determined higher due to low N content of CP. The pH and EC values ranged from 5.09 to 5.70 and 0.74 to 1.66 dS/m, respectively. The concentrations of plant nutrients in the saturated media extract of all materials were found unbalanced. Plant quality parameters have not found significantly different with respect to the treatments, except shoot number and crown width. Data have shown that Begonia plants equally grew in potting media containing up to 40 % CP or TW. Especially, visual performance of Begonia plants were very similar and all plants grown in different media reached saleable quality. Plant fresh and dry weights were lower than the control SP medium with increasing levels of CP and TW in media. But this trend did not negatively affect general appearance of plants and marketing value. It was seen that both of CP and TW can be used as media component as quality parameters of Begonia plant take into consideration. It was determined that there were significant differences in nutrient contents of Begonia plants grown in media. The concentrations of plant nutrients were found higher in media containing CP and TW than the control (SP) medium. But, N and Zn were low and B, Fe, Mn and S were high in some plants grown in different media as we consider the limits indicated for Begonia. Thus, compositions of nutrient solutions should be revised and modified to avoid some nutritional problems when CP or TW is used as medium component. Data from the experiment have shown that CP can be used up to 40 % and TW can be preferably used at the rate of 10-40 % for Begonias grown in media based on sphagnum peat.