T.C. Sağlık Bakanlığı - UNICEF işbirliği: Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde Gelişimin İzlenmesi ve Desteklenmesi Programı'nın değerlendirilmesi

Abstract

T.C. Sağlık Bakanlığı-UNICEF şbirliği ?Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde Gelişiminzlenmesi ve Desteklenmesi Programı?nın DeğerlendirilmesiUz. Dr. Emine Bahar B NGÖLERT.C. Sağlık Bakanlığı-UNICEF şbirliği ?Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde Gelişimin zlenmesive Desteklenmesi Programı (G DP)? birinci basamak sağlık çalışanlarına yönelik 3 günlük bir hizmet içiprogramdır. Türkiye'de henüz 5 ilde pilot uygulaması yapılmıştır ve yaygınlaştırılması planlanmaktadır. Buaraştırmanın amacı ülkemizde sağlık hizmeti içinde bebeklik ve erken çocukluk döneminde gelişiminizlenmesi, desteklenmesi, gelişimsel sorunların erken saptanması, doğru ve etkili yönlendirmelerinisağlayacak olan ve ülkemizde eğitimi birinci basamak sağlık çalışanlarına verilen G DP' nin kısa ve uzundönemde programın uygulayıcıları olan sağlık çalışanları üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesidir.?Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde Gelişimin zlenmesi ve Desteklenmesi KonusundaKendini Değerlendirme Ölçeği? (KDÖ) subjektif ve ?Bebeklik ve Erken Çocukluk Döneminde GelişimBilgisini Değerlendirme Ölçeği (GBDÖ)? objektif olarak birinci basamak sağlık çalışanlarının gelişiminizlenmesi ile ilgili bilgilerini ölçmek için geliştirilmiştir. Bu araçlar eğitimin verildiği 5 ilde kursunöncesinde ve sonrasında toplam 148 (61 pratisyen hekim, 87 ebe hemşire) birinci basamak sağlık çalışanınauygulanmıştır. KDÖ' de katılımcıların aldıkları toplam puan ortancası kurs öncesinde 159, GBDÖ' de 13;kurs sonrasında KDÖ' de 222, GBDÖ' de 22'dir. Kurs öncesinde ve sonrasında birinci basamak sağlıkçalışanlarının gelişim bilgilerinde kendilerini yeterli bulma ve bilgi düzeylerinde anlamlı olarak artışsaptanmıştır (p<0.05). Kurstan 6- 24 ay sonra kursu almış 61 birinci basamak sağlık çalışanı ile bireyseldeğerlendirme ve odak grup çalışmalarını içeren toplantılarla kursun alanda değerlendirmesi yapılmıştır.Katılımcılar, kursu yeterli olarak değerlendirmiş, sağlık sistemi içindeki hasta sayısının çok fazla olması,zamanın yeterli olmaması gibi yapısal engellerden, üçüncü basamakta gelişimin izlenmesi konusunun tambilinememesi nedeniyle hastaların çözümsüz kalması, programın kendisi ile ilgili olarak kurstan sonraherhangi bir pekiştirme çalışmasının yapılmamış olması ve kısa sürede motivasyonun kaybolmasındandolayı programı yürütmekte zorlandıklarını bildirmişlerdir.Gelişmekte olan ülkelerde okul öncesi dönem çocuklarının gelişimlerinin izlenmesini vedesteklenmesini sağlayabilecek tek sistem sağlık sistemidir. Bu araştırmanın bulguları, hizmet içi eğitimprogramının birinci basamak sağlık çalışanının gelişimi izlemesi ile ilgili kendini yeterli bulma ve objektifolarak bilgilerinin arttığını göstermekle birlikte, programın uygulamada sağlık sistemi içinde pek çokengelle karşı karşıya olduğudur.Abstract Evaluation of the ?Turkish Ministry of Health- UNICEF-Early Childhood DevelopmentProgram?Dr. Emine Bahar B NGÖLERThe Turkish Ministry of Health-UNICEF Early Childhood Development Training Program is a 3 dayinservice training program for health care professionals that is being piloted in 5 cities in Turkey andthat aims to go to scale. The purpose of this study was to evaluate the effectiveness of the TurkishMinistry of Health-UNICEF Early Childhood Development Training Program at the level of primaryhealth care professionals (PHCP) in improving their knowledge and perceived competence; and theirlong term application of the program within the health care system.The ?Perceived Knowledge of Child Development Questionnaire (PKCD)? and the?Knowledge of Child Development Test (KCDT)? are subjective and objective measures respectively,developed to assess PHCPs knowledge related to developmental surveillance. These instruments wereadministered in 5 cities immediately before and after the training program to 148 PHCPs (61 generalpractitioners and 87 nurses). The median PKCD questionnaire and KCDT scores were 159 and 13before, and 222 and 22 after the training program (p<0.05). Six to 24 months after the initiation of theprogram, individual information from the PHCPs and focus groups revealed that the training programwas still perceived as satisfactory but that barriers within the structure of the health care system suchas patient load, insuffienct time allocated to all primary care services, deficiencies in the knowledge ofsecond and third level health care providers in developmental asssessment and services, the lack of afeed-back mechanism within the program itself and the long term loss motivation were barriers to theimplementation of the program.In developing countries, the health system is the only system that can provide developmentalsurveillance and support for children before school age. The findings of this study imply that inservicetraining program can increase perceived and objectively assessed knowledge of PHCP related todevelopmental surveillance but that program implementation may face barriers that are common tomost programs within the health care system.