Talasemi ve orak hücreli anemi hastalarında demir şelatörlerinin tedaviye uyunç açısından karşılaştırılması
Göster/ Aç
Yazar
ŞENOL, Şefika Pınar (Yazar)
TUNÇTAN, Bahar (Tez Danışmanı)
Üst veri
Tüm öğe kaydını gösterÖzet
Tek merkezli ve girişimsel olmayan bir gözlemsel ilaç çalışması özelliğindeki bu araştırmanın amacı, demir şelasyon tedavisi gören beta talasemi majör (BTM) veya orak hücreli anemi (OHA) hastalığı olanların tedaviye uyunçlarını ve yaşam kalitelerini etkileyebilecek parametrelerin belirlenerek, bu hastaların tedavi ve destek sürecine katkıda bulunabilmekti. Bu çalışmaya deferasiroks (DFX) veya deferipron (DFP) içeren demir şelatörleri ile en az 6 ay süreyle tedavi gören, 37 pediatrik (BTM: n= 25; OHA: n= 12) ile 41 erişkin (BTM: n= 18; OHA: n= 23) hasta katıldı. Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu'nu imzalayarak çalışmaya katılmayı kabul eden hastalar için Olgu Rapor Formu, Demografik Veri Toplama Formu, Çocuk Sağlığı Anketi (Anne/Baba Raporu), Yaşam Kalitesi Anketi Kısa Form-36 ve Demir Şelasyon Tedavisinden Memnuniyet Anketi kullanılarak demir şelasyon tedavisinin etkinliği ile katılımcıların tedaviye uyunçlarını ve yaşam kalitelerini etkileyebilecek parametrelere ilişkin veriler elde edilerek analizleri yapıldı. DFX ile tedavi edilen pediatrik hastalarda demir şelasyon tedavisinin etkinliğinin en önemli göstergesi olarak ölçülen serum ferritin düzeyleri normal değerlerin (7.0-140.0 ng/ml) oldukça üzerindeydi (BTM: 2040.0±1391 ng/ml, n= 25; OHA: 937.9±678.4 ng/ml, n= 12). Benzer olarak, DFX (BTM: 2199.0±1941.0 ng/ml, n= 13; OHA: 1544.0±1470.0 ng/ml, n= 16) veya DFP (BTM: 1030.0±263.5 ng/ml, n= 4; OHA: 714.4 ng/ml, n= 1) ile tedavi edilen erişkinler hastalarda da ferritin düzeyleri normal değerlerden (30.0-400.0 ng/ml) çok yüksekti. BTM hastalığı olan ve DFX ile tedavi edilen pediatrik hastalar ile karşılaştırıldığında, OHA hastalığı olanlarda sağlık durumu ile ilgili olarak genel sağlık, fiziksel işlev, fiziksel açıdan rol/sosyal kısıtlamalar, zaman açısından aileye etkisi ve aile etkinlikleri; ferritin düzeyleri ve demir şelasyon tedavisinden memnuniyet ile ilgili olarak algılanan etkinliğe ilişkin değerler daha düşük, sağlıktaki değişim, eritrositlerin ortalama hacmi, ortalama eritrosit hemoglobini, lenfosit, monosit ve monosit yüzdesine ilişkin değerler daha yüksekti (p<0.05). BTM hastalığı olan ve DFX kullanan erişkin hastalar ile karşılaştırıldığında, DFP kullananlarda yaşam kalitesi ile ilgili olarak fiziksel işlevsellik ve ağrıya ilişkin değerler daha düşüktü (p<0.05). BTM hastalığı olan ve DFX kullanan erişkin hastalar ile karşılaştırıldığında, OHA hastalığı olanlarda yaşam kalitesi ile ilgili olarak fiziksel işlevsellik, fiziksel rol güçlüğü, ağrı, sosyal işlevsellik ve canlılık; hemoglobin, hematokrit, trombosit, trombosit dağılım aralığı, bazofil, lenfosit, lenfosit yüzdesi ve alanin aminotransferaza ilişkin değerler daha düşük, eritrositlerin ortalama hacmi ile ortalama eritrosit hemoglobinine ilişkin değerler ise daha yüksekti (p<0.05). BTM hastalığı olan ve DFP kullanan erişkin hastalar ile karşılaştırıldığında, OHA hastalığı olanlarda eritrositlerin ortalama hacmi, ortalama eritrosit hemoglobini ve demir şelasyon tedavisinden memnuniyet ile ilgili olarak yan etkilere ilişkin değerler daha yüksekti (p<0.05). İncelenen öteki parametreler açısından hasta grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık yoktu. Bulgularımız, BTM veya OHA hastalığı olanlarda aşırı demir yükünün azaltılması için demir şelatörleri ile yapılan tedavinin etkinliği ile hastaların tedaviye uyunçlarının artırılması ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi amacıyla, bu hastaların tedavi ve destek sürecine yönelik olarak başta hekim ve eczacıların gerekli girişimlerde bulunmasının yararlı olabileceğini gösterdi.AbstractThe aim of this single-center, noninvasive, and observational study was to determine parameters that may affect compliance to treatment and life quality in patients with beta thalassemia major (BTM) and sickle cell anemia (SCA) receiving iron chelators to contribute to their treatment and support process. In this study, 37 pediatric (BTM: n= 25; OHA: n= 12) and 41 (BTM: n= 18; OHA: n= 23) adult patients receiving deferasirox (DFX) or deferiprone (DFP) for at least 6 months were participated. Upon receipt of Informed Consent Form, Case Report Form, Demographic Data Collection Form, Child Health Questionare-Parent Form, Life Quality Survey Short Form-36, and Iron Chelation Therapy Satisfaction Survey were used to obtain data for effectiveness of iron chelation therapy and parameters that may affect compliance to treatment and life quality of the participants. As a main index for iron chelation therapy, serum ferritin levels were higher than the normal values (7.0-140.0 ng/ml) in pediatric patients receiving DFX (BTM: 2040.0±1391 ng/ml, n= 25; SCA: 937.9±678.4 ng/ml, n= 12). Similarly, ferritin levels were higher than the normal values (30.0-400.0 ng/ml) in adult patients receiving DFX (BTM: 2199.0±1941.0 ng/ml, n= 13; SCA: 1544.0±1470.0 ng/ml, n= 16) or DFP (BTM: 1030.0±263.5 ng/ml, n= 4; SCA: 714.4 ng/ml, n= 1). Values for global health, physically functioning, role/social limitations-physical, parental impact-time, and family activities regarding health; ferritin levels and perceptional activity regarding satisfaction with iron chelation therapy were lower, and values for change in health, mean corpuscular volume, mean corpuscular hemoglobin, lymphocyte, monocyte, and monocyte percentage were higher in the pediatric patients with SCA than the patients with BTM receiving DFX (p<0.05). Values for physically functioning and pain regarding life quality were lower in the adult patients receiving DFP than the patients with BTM receiving DFX (p<0.05). Values for physically functioning, role limitation due to physical problems, pain, social functioning, and vitality; hemoglobin, hematocrit, platelet, platelet distribution width, basophil, lymphocyte, lymphocyte percentage, and alanine aminotransferase were lower, and mean corpuscular volume and mean corpuscular hemoglobin were higher in the patients with OHA receiving DFX than the adult patients with BTM (p<0.05). Values for mean corpuscular volume, mean corpuscular hemoglobin, and side effects regarding satisfaction with iron chelation therapy were higher in the adult patients with OHA receiving DFP than the patients with BTM (p<0.05). The differences between patient groups for the other parameters investigated were not statistically different. Our findings demonstrated that necessary attempts to increase the compliance and life quality of patients with BTM or SCA receiving iron chelators to decrease iron overload primarily by physicians and pharmacists might be helpful for the treatment and support process of these patients.