Türkiye'de kültürü yapılan E. purpurea (L.) Moench ve E. pallida (Nutt.) Nutt türleri üzerinde farmakognozik araştırmalar
Göster/ Aç
Yazar
GÜLPINAR, Ali Rifat (Yazar)
KARTAL, Murat (Tez Danışmanı)
Üst veri
Tüm öğe kaydını gösterÖzet
Echinacea türleri Asteraceae familyasından Kuzey Amerika orijinli bitkiler olup fitoterapi ve homeopati'de kullanılmaktadır. Echinacea türleri Amerika yerlileri tarafından haricen yara iyi edici; dahilen ise bas ağrısı, mide ağrısı ve öksürük kesici olarak kullanılmıstır. Farmakolojik olarak bu endikasyonlarda kullanımı kanıtlanmasa da immünostimülan etkileri birçok deneysel yöntemle ortaya çıkarılmıstır. Echinacea bitkisi herbası ve köklerinden hazırlanan preparatlar tekrar eden üst solunum yolu ve üriner sistem enfeksiyonlarının tedavisinde yardımcı olarak kullanılmaktadır. Bugün, Echinacea türlerinden elde edilen ekstre ve preparatlar Avrupa ülkeleri ile birlikte A.B.D'de bitkisel ilaç pazarından yüksek bir paya sahiptir. Türkiye Konya ekolojik kosullarında yürütülen 3 yıllık kültür deneme sonuçlarına göre, Echinacea purpurea (L.) Moench. ve Echinacea pallida (Nutt.) Nutt. türlerinin ?ç Anadolu Bölge'si kosullarında yetistirilebileceği ortaya çıkmıstır. Ülkemizde üretilen Echinacea ürünlerinin, ilaç sanayi tarafından değerlendirilmesi, ülke ekonomimiz açısından önem tasımaktadır. Bu çalısmada ülkemizde E. purpurea ve E. pallida kök ve herbalarındaki bazı kafeik asit türevlerinin (kaftarik asit, kikorik asit, ekinakozit) miktarları Avrupa Farmakopesi'nde bildirilen YBSK yöntemi kullanılarak arastırılmıstır. Hesaplanan etken madde miktarlarının, Avrupa Farmakopesi'ne ait alt sınırların üstünde olduğu bulunmustur. Echinacea purpurea ve E. pallida çiçeklerinin uçucu yağ kompozisyonu arastırılmıs, her iki türde de majör uçucu yağ bileseni olarak germakren-D bulunmustur. DPPH serbest radikal süpürücü etki ve metal selasyon aktivite (ilk defa) tayin yöntemleri kullanılarak antioksidan aktivite çalısmaları yapılmıstır. Deneylerde 4 farklı çözücüyle (metanol, etanol:su-70:30, kloroform, petrol eteri ve petrol eteri sonrası metanol) kullanarak Soxhlet cihazında elde edilmis, E. purpurea ve E. pallida topraküstü ve kök ekstreleri kullanılmıstır. DPPH radikal süpürücü aktivite, ekstrelerde düsük (% 68 en yüksek) bulunmustur. Metal selasyon aktivitesi ise E. purpurea herba kloroform ekstresi (% 81) dısında yine yüksek çıkmamıstır. Ayrıca ekstrelerden elde edilen aktivite sonuçlarıyla fitokimyasal içerikleri arasındaki iliskinin anlasılabilmesi için deneyde kullanılan 20 ekstrenin YBSK, SK-KS analizleri, total fenolik madde ve total flavonoit tayini yapılmıstır. Aktivitesi yüksek ekstrelerin kafeik asit türevleri, polifenol içeriği ve flavonoit içeriğinin diğer ekstrelere göre daha yüksek olduğu saptanmıstır. Antikolinesteraz aktivitenin tayini amacıyla 4 farklı çözücüyle (metanol, etanol:su-70:30, kloroform, petrol eteri ve petrol eteri sonrası metanol) hazırlanmıs E. purpurea ve E. pallida topraküstü ve kök ekstreleri kullanılmıs ancak hiçbir ekstre etkinlik göstermemistir. Bu çalısma Echinacea'ya ait ilk antikolinesteraz aktivite çalısmasıdır. Abstract Echinacea species of North American origin of the Asteraceae family are the plants which are used in phytotherapy and homeopathy. Echinacea species were used by indigenous Americans, externally for wounds; internally for the headaches, stomach pains and coughing. Despite of the unproven pharmacological indications, their immunostimulant effects were experimentally revealed. Echinacea preparations which are prepared from root and herb are used as supportive in the treatment of chronic upper respiratory tract infections. Today, the extract obtained from Echinacea species and preparations have a great share in the countries of Europe and in the U.S. market of herbal medicines. In Konya (Turkey) ecological conditions 3-year cultivation experiments were carried out and according to the results, it is concluded that Echinacea purpurea (L.) Moench. and Echinacea pallida (Nutt.) Nutt. can be cultivated in the Central Anatolia Region. Echinacea products, which are produced in our country should be considered by the Turkish pharmaceutical industry and it is crucial for our economy. In this study, by using the HPLC method decleared in European Pharmacopeia, the content of some caffeic acid derivatives (caftaric acid, cichoric acid, echinacoside) in E. purpurea and E. pallida was investigated. It was found that the levels of these components are above the minimum limits of European Pharmacopeia. Volatile oil compositions of the flowers of Echinacea purpurea and E. pallida were investigated and in both species the major component of the volatile oil was found to be germacrene-D. Antioxidant activity was carried out using DPPH free radical scavenging activity and metal chelating activity (first time) methods. For the experiments, root and herb extracts of E. purpurea and E. pallida obtained using Soxhlet extractor with different solvents (methanol, ethanol:water-70:30, chloroform, petrolum ether, methanol after petroeleum ether) were employed. Occurrence of scavenging activity of the extracts against DPPH was found to be low, 68 % inhibition being the highest. Maximum metal chelating activity was demonstrated by the chloromform extract of E. purpurea herb (81 %). The activity data obtained from the extracts are supported by phytochemical experiments such as HPLC analysis of caffeic acid derivatives, total phenol and total flavonoid contents. The higher antioxidant activity accompanied by higher caffeic acids, higher polyphenol and flavonoid contents. For anticholinesterase activity, the root and herb extracts of E. purpurea and E. pallida which were obtained using Soxhlet extractor with different solvents (methanol, ethanol:water-70:30, chloroform, petroleum ether, methanol after petroeleum ether) were employed. But there were no significant effects. This is the first anticholinesterase activity study of Echinacea species.