Aile danışmanlığında yeni bir model: Okul temelli aile danışmanlığında sosyal hizmetin rolü ve önemi
Özet
Bu araştırma, "okul temelli aile danışmanlığı konusunda Türkiye'de bir farkındalık oluşturmak ve bu danışmanlık modelinde sosyal hizmetin rolünü ve önemini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Okul temelli aile danışmanlığı, "okul danışmanlığı" ile "aile danışmanlığı" hizmetlerinin bütünleştirilerek çocuk ve ailelere yönelik daha kapsamlı hizmetlerin sunulmasını içermektedir. Bu model, çocuğun aile, akran ilişkileri, grup yaşantısı, okul deneyimleri (öğretmen ilişkileri, sınıf ortamı, okul yöneticileri ve personeli ile ilişkiler, arkadaşlarıyla ilişkiler) ve toplumla karşılıklı ilişkileri şeklinde sıralanabilen tüm çevresi içindeki etkileşim kalıplarına odaklanmaktadır. Dolayısıyla uygulamalarında "çevresi içinde birey" yaklaşımını benimseyen sosyal hizmet uzmanlarının bu danışmanlık modeli içindeki önemine dikkat çekmek gerekmektedir. Araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu, 250 sosyal hizmet uzmanına uygulanmıştır. Örneklem kapsamına Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği' ne üye olan ve Ankara, İzmir, İstanbul'da çalışan uzmanlar alınmıştır. Verilerin girişi, analizi ve sınıflandırılmasında SPSS kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, sayı ve % değerleri hazırlanarak şekil ve tablo halinde gösterilmiştir. Değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olup olmadığını ve anlamlılık düzeyini test etmek amacıyla ki-kare testi yapılmıştır. Araştırma sonuçları konuyla ilgili literatür ışığında tartışılmış ve sosyal hizmet uzmanlarının okul temelli aile danışmanlığı uygulamalarındaki rol ve önemine dikkat çekilmiştir. Bu danışmanlık modelinin profesyonel bir ekip tarafından uygulanması gerektiği vurgulanmış ve her mesleğe özgü görevler tanımlanmıştır. Sonuçta aile ve okul danışmanlığı hizmetlerinin yetersiz olduğu ülkemizde aile danışmanlığı ve okul danışmanlığı hizmetlerinin okullar aracılığıyla bütüncül yapıda sunulmasını öneren bir okul temelli aile danışmanlığı modeli geliştirilmiştir. AbstractThis research was conducted in order to create an awareness about school- based family counselling in Turkey and reveal the importance and the role of social work in this consulting model. School-based family counseling, comprise the more comprehensive provision of services for children and families by integrating "school counseling" and "family counseling" services. This model focuses on interaction patterns on the entire circumference of the child that can be listed as the child's family, peer relations, group life, school experiences (teacher relationships, classroom environment, school administrators and staff relations, relations with friends), and the mutual relationships with the community. Hence it is necessary to draw attention to the importance of social workers adopting "the person in environment" approach in their practices in this consulting model. The questionnaire developed by the researcher was applied to 250 social workers. The sample included social workers who are working in Ankara, Izmir and Istanbul and who are also members of Association of Social Workers. SPSS was used in data entry, analysis and classification. Findings of the research are shown in figures and charts with its number and percentage values. The chi-square test was used in order to test whether there is a statistically difference between variables and significance level. Research results have been discussed in the light of the relevant literature and attention has been given to the role and importance of social workers in school-based family counseling practice. It has been emphasized that this consulting model should be performed by a professional team and specific tasks to every profession has been defined. Finally, a school-based family counseling model have been developed to represent an holistic structure in which family counseling and school counseling services can be simultaneously offered in schools of Turkey where family and school counseling services are inadequate.