İdari işlem kuramında “yokluk”

Abstract

Yokluk yaptırımı, idari işlemin kurucu unsurlarındaki ağır hukuka aykırılıklarda sözkonusu olmaktadır. Bununla kastedilen, o işlemin yok hükmünde sayılmasıdır.Yokluk, maddi ve hukuki yokluk olmak üzere iki farklı yokluk halini ifade eden dahageniş ve üst bir kavramdır. Çalışmamızın inceleme konusu tamamen hukuki yokluğailişkindir. Maddi yokluk, idari işlemi oluşturan iradenin yokluğu anlamınageldiğinden, ortada hukukilik denetimini gerektirecek herhangi bir işlem zatenmevcut değildir.Yok hükmünde sayılma yaptırımı kanunda düzenlenmemiş olup, yargı kararları vedoktrin tarafından geliştirilmiştir. Bunun içindir ki, bu yaptırımın uygulama alanınınbelirlenmesinde, söz konusu kararlara ve görüşlere riayet edilmelidir. Yokluk, idarehukukunun özellikleriyle bağdaşır bir kurum değildir. Çünkü idari işlemler hukukauygunluk karinesinden yararlanır ve icrai niteliktedirler. Bir başka ifadeyle işlemler,yapıldıkları andan itibaren sonuçlarını doğurmaya başlamaktadırlar. Ancak, işleminidarilik niteliğini dahi haiz olmadığı durumlarda, yok hükmünde sayma yaptırımıgündeme gelebilecektir.Çalışmamızın birinci bölümünde, hukuki işlemler ve yokluğun içerisinde yer aldığısakatlıklar teorisi hem özel hukuk hem de kamu hukuku bağlamında elealınmaktadır. İkinci bölümde, idare hukuku alanında gerekliliği tarafımızca kabuledilen yokluğun çeşitli halleri ve idari işlemin unsurları bakımından yokluk kavramıincelenmektedir. Nihayet üçüncü bölümde ise, yargı yerlerinin yokluğun uygulamaalanını belirleyen değerlendirmelerine yer verilmektedir.AbstractInexistence is a sanction being talked in important illegality at the main objects of anadministrative act. It is implied that this act must be counted as if it is absent.Inexistence has a widespread meaning that includes both tangible and juristicinexistence. In our thesis we want to explain juristic inexistence. Because tangibleinexistence means absence of will that composed the administrative act, anywaythere is no act that it doesn’t require to control its legality.There is no regulation about sanction of being counted as if it is absent, it is learnedfrom court decisions and doctrine. As a result of that, we have to obey this decisionsand opinions while explaining the effects of this sanction. Inexistence is not suitableto principles of the administrive law. Because, administrive acts include legalitypresumption and these are executive. Effects of these acts come through when theyare being happened. But if act doesn’t have even administrive qualification, it will becounted as if it is absent.In the first part of our thesis, juristic acts and invalidity that includes inexistence beenexplained under the rules both public and private law. In the second part, inexistencethat is accepted by us to use it, will be explained via its different variations andobjects. In the end, at the last part of thesis, opinions of juristic institutions will beshown.