Kışlık makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) anaç ve melezlerinde bazı morfolojik ve agronomik karakterlerarası ilişkiler
View/ Open
Author
GÜLER, Mustafa (Yazar)
ÖZGEN, A. Murat (Tez Danışmanı)
Metadata
Show full item recordAbstract
1988-1990 yılları arasında Ankara üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Deneme Tarlalarında yürütülen bu araştırmanın amacı: kışlık makarnalık buğday ( Triticum durum Dest.) anaç ve melezlerinde bazı morfolojik ve agronomik karakterlerarası ilişkileri belirlemektedir. Tümüyle tarla koşullarında yürütülen araştırmada; üç tanesi tescilli çeşit (5132, 7113 ve çakmak 79) ve iki tanesi ıslah hattı olmak üzere toplam beş kışlık makarnalık buğday ciriticum durum Desf.) çeşit ya da hattı anaç olarak kullanılmıştır 1989 ilkbaharında melezlemeler yapılarak o değişik kombinasyon oluşturulmuştur. Elde edilen kombinasyonlara ait tohumlar, anaçları ile birlikte, tesadüf blokları deneme desenine göre kışlık olarak tarlaya ekilmiş hasat döneminde ele alınan özellikler bakımından gerekli oluşumlar yapılarak, istatistiksel açıdan değerlendirilmiştir.Araştırmada ele alınan özellikler bakımından ve araçlar ortalaması ilgiler arasındaki ilişkilerIV incelenmiş; sırasıyla bitki boyu bakımından ana bitkiler ile F. ' ler arasında r= 0,558, baba bitkiler ile F,'ler arasında r=0,345 düzeyinde pozitif ilişki ve anaç ortalamaları ile F.'ler arasında ise, istatistik acıdan da önemli olan pozitir ilişki (r= 0,758*) belirlenmiştir. Buna göre, ele alınan özellikler bakımından ana, baba ve anaç ortalamaları ile F.'ler arasında bayrak yaprağı uzunluğu bakımından sırasıyla, r= 0,191, r= 0,488, r= 0,405; başak boyu bakımından r= 0,575, r= 0,529, r= 0,592; bitkide başak sayısı bakımından r= 0,799**, r= 0,617, r= 0,795**; başakta dane sayısı bakımından r= 0,251, r= 0,551, r= 0,523; looo dane ağırlığı bakımından r= 0,734*, r= 0,111, r= 0,585 ve başak verimi bakımından r= 0,529, r= 0,217, r= 0,481 düzeyinde olumlu ilişkiler bulunmuştur. Ele alınan tüm karakterler bakımından anaçlar ve anaç ortalamaları ile F'ler arasındaki ilişkiler genel olarak incelendiğinde ise elde edilen ortak sonuç; bu karakterler bakımından F'de elde edilmek istenilen melez gücünün tek tek anaçlara oranla, anaç ortalamalarından daha çok etkilendiğidir.AbstractThe objective of this research, conducted at the experimental fields of the Department of Agronomy, Faculty of Agriculture, university of Ankara between 1988 and 1990 is to determine relations between some morphological and agronomic characteristics in winter durum wheat (Triticum diirjjia Desf.) parents and their hybrids. in the research conducted under field conditions; whole five varieties of winter durum wheat (Triticum durum Desf.), consisting of three registered varieties (5İ32, 7113 and çakmak 79) and two breeding lines were used as the parents. Hybridisations were performed in the spring in 1989. Ten different combinations were obtained. The seeds of the combinations thus formed were sown together with their parents in the field as winter crop according to randomized block design, and necessary measurements were made in respect of the characteristics studied in the harvest period, evaluated statistically.VI It has been found that there were positive relations between the female plants and F. s at the level of r= 0,558, between the male plants and F. s at the level of r= 0,345 in terms of plant height and positive relations between the mid-parents and F.. 5 at the level of r= 0,758* which is also significant statistically. According to this, with regard to the characteristics examined, positive relations between the the female, male the mid-parents and F. s at the level of r= 0,191, r= 0,488, r= 0,405 in terms or flag leaf length; at the level of r= 0,575, r= 0,529, r= 0,592 in terms of spike length; at the level of r= 0,799**, r= 0,617, r= 0,795** in terms of number of spikes per plant; at the level of r= 0,251, r= 0,551, r= 0,523 in terms of number of kernels per spike; at the level of r= 0,734*, r= 0,111, r= 0,585 in terms of 1000-kernels weight and the level of r= 0,529, r= 0,217, r= 0,481 in terms of grain yield per spike have been determined. The general conclusion deduced from examination of the relationships between the parents, the mid-parents and F.s in regard to all characteristics considered is that hybrid vigor intended to be acguired in F. with respect to such characteristics is more influenced from mid-parents as compared to individual parents.