| dc.description.abstract | Liberal düşüncenin önemli temsilcilerinden biri olan F. A. Hayek, özellikle son dönem çalışmalarını hukuk alanına hasretmiştir. Bu çalışmalarındaki temel amacı, liberal toplum düzenine hizmet edebilecek ve düzenin devamını sağlayacak bir hukuk kuramı ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda düşünür, toplumu kaçınılmaz olarak totaliter bir yöne sürükleyeceğini düşündüğü kurucu rasyonalizmin temel metodolojik savlarını eleştirmiş ve toplumsal düzenin bir dış belirleyici eliyle baştan aşağıya tasarlanamayacağını savunmuştur. Hayek, buradan yola çıkarak, toplumun evrim neticesinde oluşan bir düzeni olduğunu, bu kendiliğinden düzenin yine kendiliğinden gelişen kurallarca tanzim edildiğini savunan bir kuram ortaya koymuştur. Bu kuramına paralel olarak Hayek, özgürlük ve adalet kavrayışlarında da kendiliğindenliğe özel bir önem atfetmiş; topluma bilinçli müdahalelerin bu iki değeri gerçekleştirme yolunda yarar sağlamayacağı görüşünü ortaya koymuştur. Toplumun kendiliğinden düzeni bilinçli müdahalelerden uzak tutulmalıdır. Düşünüre göre bilinçli müdahale ancak, adliye, vergi, kolluk gibi planlanabilir organizasyon tipleri bakımından olumlu sonuçlar verebilir. Bu doğrultuda Hayek, prosedürel adalet ilkesini savunmuş ve dağıtıcı (veya sosyal) adalet kavramına yönelik detaylı eleştiriler getirmiştir. Hayek’in özgürlük kavrayışında ise en önemli nokta, özgürlüğün ancak bireylerin kendi bilgi ve gayretlerini kendi amaçları dâhilinde kullanabilmeleri sağlandığında mümkün olabileceğidir. Düşünür, bireylerin başka bireylerin amaçlarına tabi olmasının özgürlüğün tam karşıtı olan zorlamayı meydana getirdiğini belirtmiştir. Bireylerin devlet veya diğer gruplardan gelecek zorlamaya karşı korunabilmesi için Hayek, hukukun egemenliği doktrinini ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra, kuvvetler ayrılığı, yargı bağımsızlığı, yasal eşitlik, özel mülkiyet ilkelerini ve özgürlüğün dogmatik savunusunu özgür toplumun temel güvenceleri olarak saymıştır.Abstract F. A. Hayek, devoted his late period studies to the field of law. The main purpose of these studies was to provide a legal theory that could serve for and maintain the liberal social order. Hayek argued that social order cannot be designed entirely by an external determinant. Hayek, based upon this view, asserted that society has an order which is formed through the social evolution. He proposed a theory in which he argued that this self-formed order is controlled by the rules that are also self-formed within the same evolution process. Hayek, remarks this self-formation process in his conceptions of justice and freedom. He also states that deliberate interferences to society will not provide any benefit to putting these two concepts into practice. Therefore, the spontaneous order of society has to be protected from any conscious interference. According to the philosopher, conscious interferences may have favorable outcomes only in devisable organizations like trial procedures, taxation and policing. The essential point of Hayek’s conception of freedom is that the freedom can only be possible if individuals have the chance to use their knowledge and efforts for their own ends. The philosopher asserts that, coercion, the opposite of freedom, occurs when individuals are subjected to others’ ends. To protect the individuals from the coercion of the state and other groups, Hayek presents the doctrine of the rule of law. He acknowledges the principles of judicial independence, legal equality and private property and the dogmatic argument of freedom as the assurances of the free society. | |
