Şiir çevirilerinde kültürel ardalan problemleri: Çevirmen Yüksel Pazarkaya’nın Türkçeden Almancaya çevirdiği şiirler örneğinde bir inceleme
Özet
Bu çalışmada, Yüksel Pazarkaya‟nın Türkçeden Almancaya çevirdiği şiirler örneğinde kültürel ardalan problemleri incelenecektir. Eski çağlardan beri üzerinde durulan ve gerek çevirmenler gerekse araştırmacılar, şiir çevirisinde izlenmesi gereken yöntemler hakkında öneriler sunmaktalar. Kültürler arası iletişimin önünde engel teşkil eden ve şiirde de bulunan kültürel öğeler, çeviride de sorunlara neden olmaktadır. Biçem odaklı metin türü içerisinde saydığımız edebi metinlerde kaynak odaklı bir çeviri anlayışında erek metin okuyucusunun kaynak metin okurunda olduğu gibi aynı duyguları, imgesel tasarımları, göndermeleri alımlaması sorun olarak görülmekte. Bu çalışmada şiirde bulunan kafiye ve vezinin, çeviriyle tekrar oluşturulması; ikilemeler, deyim ve atasözleri gibi kalıplaşmış yapıların aktarımı; yeni ve özgün bir anlatım sağlamak için gerçekleştirilen sapmaların erek dile kazandırılması; şiirde yapılan göndermelerin erek okuyucu tarafından alımlanma sorunsalı irdelenecektir. Bu çalışmanın amacı, incelenen metinlerde bu sorunlu noktalara değinip, şiir çevirisinde bu sorunların üstesinden nasıl gelinebileceği üzerine incelemeler yaparak katkı sağlamaktır.Abstract The aim of this study is to analyze cultural background problems in the context of Yüksel Pazarkaya‟s poetry translations from Turkish to German. Both translators and researchers have been making suggestions for methods used in poetry translation since ancient times. Cultural elements which are the main obstacles of cultural communication cause problems in poetry translation. Literary texts are style-oriented texts thus it is a problem for target language readers to percept feelings, images and references in the same way with source language readers. Translating a poet into target language with rhyme and meter, transferring of patterns such as reduplications, idioms and proverbs, transferring deviances into target language which individuate poet and reception problems of target language readers will be analyzed in this study. The aim of this study is to point out these problematic areas and make suggestions to solve these problems in poetry translation.