Bağlanma, erken döneme yönelik şemalar, öz-yönetim ve psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler
Özet
Bu aratırmada, psikiyatrik rahatsızlığı (depresyon, anksiyete ve yeme bozuklukları)olan kişilerde; bağlanma, erken dönemde oluşan uyumsuz şemalar, öz-yönetim ve psikolojikbelirtiler arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini psikiyatrik rahatsızlıktanısını (depresyon, anksiyete bozukluğu, yeme bozukluğu, panik bozukluğu ve fobi) almış163 psikiyatri hastası ile psikiyatrik rahatsızlığı olmayan 195 normal birey oluşturmaktadır.Araştırmada katılımcıların bağlanma tarzları, erken dönemde oluşan uyumsuz şemaları, özyönetimstratejileri ve psikolojik belirtilerinin düzeyi değerlendirilmiştir. Bu amaçla Yakınİlişkilerde Yaşantılar Envanteri (YİYE-I), Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Öz LiderlikÖlçeği ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) kullanılmıştır. Ayrıca bir demografik formkullanılarak “yaş, cinsiyet ve eğitim durumu” gibi konularda bilgi alınmıştır. Yapılan analizsonuçlarına göre; psikiyatrik rahatsızlığı olan bireylerin, normal bireylere göre; güvensizbağlanma tarzlarının (kaygılı-kaçıngan) ve erken dönemde oluşan uyumsuz şemalarının dahayüksek olduğu; öz-yönetim stratejilerinin ise daha düşük olduğu görülmüştür. Regresyonanalizi sonuçlarına göre, kendilik algısının, kötümserlik ve sosyal izolasyon şemalarının, hafifya da ciddi düzeyde yaşanan semptomları yordadığı bulunmuştur. Tüm sonuçlar genel olarakdeğerlendirildiğinde, olumsuz kendilik algısının, kötümserliğin ve sosyal ilişkilerden uzaklaşıpyalnızlaşmanın psikolojik belirtiler ile ilişkili olduğu söylenebilir. Elde edilen bulgular literatürışığında tartışılmıştır.Abstract In this study, the relationship between, adult attachment styles, early maladaptiveschemas, self regulatory styles and psychological symptoms was investigated in people whoare psychiatry patients. The sample of this study is formed by 163 psychiatry patients(depressive disorders, anxiety disorders and eating disorders) and a comparison group of195 individuals without any psychological and physiological complaints. The assessmentinstruments were Experiences in Close Relationships Scale-I, the Young Schema Scale-3, Self-Leadership Scale, and the Brief Symptom Inventory. The results revealed that the two groupssignificantly differed on the study variables, the patient group showing significantly higherinsecure attachment styles, early maladaptive schemas, and lower self regulatory strategies.The hierarchical regression analyses revealed that self perception, pessimism and socialisolation schemas were the predictors of the psychological symptoms. It was concluded thatnegative self perception, pessimism and being isolated from social groups is in correlationwith psychopathology. The results have been discussed.