Tekstil atık sularındaki reaktif boyaların farklı katı atıklar kullanılarak adsorpsiyonla giderimi
Göster/ Aç
Yazar
MEHMETOĞLU, Ülkü (Tez Danışmanı)
UÇAR, Burcu (Yazar)
Üst veri
Tüm öğe kaydını gösterÖzet
Reaktif boyalar; tekstil endüstrisinde parlak renkleri, mükemmel sabitlik dereceleri ve kolay uygulanabilirlikleri nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak boyama işlemlerinden sonra atık suda kalan çoğu reaktif boya toksik veya kanserojen etkiye sahiptir. Reaktif boyaların suda çözünürlükleri yüksek olduğundan geleneksel fizikokimyasal ve biyolojik arıtma yöntemleri ile giderimleri çok zordur. Adsorpsiyon ise atık sulardan boyarmadde gideriminde etkin bir prosestir. Son yıllarda, atık sulardan boyarmadde gideriminde düşük maliyetli adsorplayıcıların kullanımına ilişkin araştırmalar artmıştır.Bu çalışmada, tekstil atık sularındaki Reactive Red 2 ve Reactive Blue 4 boyalarının haşhaş küspesi, şeker pancarı küspesi, alüminyum hidroksit çamuru, fosfojips, ferrokrom fabrikası atığı ve portakal kabuğuyla adsorpsiyonla giderimi amaçlanmıştır. Bu amaçla, her bir katı atığın adsorpsiyon kapasiteleri (cAds.=2 g/L, c0=100 mg/L, pH~7, T=25 oC ve N=200 rpm) belirlenmiştir. Adsorpsiyon kapasitesi en yüksek olan katı atık her iki boyarmadde için de alüminyum hidroksit çamuru olarak tespit edilmiştir (24 saat sonunda RR-2’nin adsorpsiyon kapasitesi 14,92 ve RB-4’ünki 31,80 mg boya/g katıdır). Daha sonra alüminyum hidroksit çamuru ile devam edilen deneylerde denge süresi her iki boya için de 2 gün olarak tespit edilmiştir. Adsorpsiyona pH etkisi pH: 2; 7; 10 olmak üzere üç farklı pH da incelenmiş ve boya başlangıç pH’ının % giderim üzerinde çok büyük bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Adsorplayıcı derişimi ve karıştırma hızı etkisi incelendiğinde en yüksek giderim RR-2 boyası için cAds.=10 g/L ve N=150 rpm’de % 80,75 ve RB-4 boyası için cAds.=20 g/L ve N=150 rpm’de % 99,74 olarak elde edilmiştir (T=25 oC, pH~7). RR-2’nin alüminyum hidroksit çamuru ile adsorpsiyonu Freundlich denklemine; RB-4’ünki ise Langmuir denklemine uymaktadır. RR-2 boyasının adsorpsiyonu yalancı-birinci-mertebe hız denklemine; RB-4 boyasınınki ise yalancı-ikinci-mertebe hız denklemine daha iyi uyum göstermektedir. Ayrıca 2 g/L adsorplayıcı derişiminde, proseste yalnız partikül içine difüzyonun değil aynı zamanda sınır tabaka difüzyonunun da hız kontrol basamağında etkili olduğu düşünülmektedir. Diğer yandan her iki giderim prosesi de endotermiktir. Çeşitli termodinamik parametreler (ΔGo, ΔHo ve ΔSo gibi) hesaplanmıştır