| dc.description.abstract | Bu tez, Uluslararası Ekonomi Politik ve Uluslararası İlişkiler yaklaşımlarını bir arada ele alan bir yöntemle, Amerikan hegemonyası ve Uluslararası Ekonomik Örgütler arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Tezin amacı, uluslararası ekonomik örgütlerin geçirdikleri dönüşümü, uluslararası sistemin ve uluslararası sistemdeki hegemon gücün dönüşümüyle aynı düzlem içinde değerlendirebilmektir. Bunu yaparken “hegemonya” kavramının uluslararası sistem içinde değerlendirilmesi gerekliliği kabulunden hareket edilmiştir. Tezin Birinci Bölümünde Uluslararası Ekonomi Politik yaklaşımları genel olarak ele alınmış ve uluslararası ekonomik örgütlerin bu yaklaşımlarca nasıl değerlendirildiğine bakılmıştır. Yine aynı bölümde farklı yaklaşımların hegemonya kavramını nasıl kurguladıkları ve değerlendirdikleri ele alınmıştır. ABD’nin 1945 sonrasında uluslararası sistemde ekonomik temeller üzerinde yükselen bir hegemon güç olduğu varsayımı, Dünya Sistemci ve Eleştirel yaklaşımların perspektiflerine uygun şekilde kabul edilmiştir. Tezde üzerinde durulan üç uluslararası ekonomik örgüt Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü’dür. İkinci Bölüm’de 1945-1971 yılları arasında uluslararası sistem, bu sistemde Amerikan hegemonyasının konumu ve Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası ile Dünya Ticaret Örgütü’nün temellerini oluşturan GATT’ın oluşumları ve geçirdikleri dönüşüm ele alınmıştır. Bu yıllar arasında ABD uluslararası sistem üzerinde güçlü bir hegemonya kurduğu için, küresel ekonomi politikalarını uygulamak için meşruiyetini de artıracak örgütleri kullanmaya fazla ihtiyaç duymamış ve uluslararası ekonomik politikaları doğrudan kendisi uygulamıştır. 1945-1971 arasında örgütlerin hegemonya açısından temel işlevi merkez ekonomiler içinde bir oydaşma sağlayabilmek olmuştur. Üçüncü Bölümde 1971-2000 yılları arasında ABD hegemonyasının neoliberal özelliklerine uygun küresel ekonomik politikaları ele alınmıştır. Bu yıllarda Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve 1995’te GATT’ın yerine kurulan Dünya Ticaret Örgütü, bir önceki dönemden farklı olarak Amerikan hegemonyasının çevre ülkelere yönelik politikalarının aracı olarak kullanılmıştır. | |
