CADRA CAUTELLA WALKER (LEPİDOPTERA:PYRALIDAE)’ NIN YUMURTA-LARVA PARAZİTOİTİ CHELONUS OCULATOR PANZER (HYMENOPTERA:BRACONIDAE)’UN BİYOLOJİSİ VE DAVRANIŞI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR
Özet
Bu çalışma ile yumurta-larva parazitoiti Chelonus oculator’un konukçusu Cadra cautella üzerinde dört farklı sıcaklık derecesinde (15±1ºC, 20±1ºC, 25±1ºC, 30±1ºC ) %60-70 orantılı nem ve 16:8 aydınlık:karanlık koşullarda bazı biyolojik özellikleri incelenmiş, ayrıca 25ºC’de, parazitoitin temel parazitleme davranışları ve süperparazitizmin etkileri belirlenmiştir. Parazitoitin en uzun yaşam süresi 43± 0.89 gün ile 20ºC’de, en kısa yaşam süresi 17.12±1 gün ile 30ºC’de belirlenmiştir. Parazitoitin gelişme süresi sıcaklığın 15ºC’den 20, 25 ve 30ºC’ye çıkmasıyla kısalmıştır. Dişi parazitoitin gerçek doğurganlığı 25ºC’de en yüksek seviyededir. Ayrıca sıcaklık artışının parazitoitin ergin büyüklüğünü olumlu yönde etkilediği bulunmuştur. Cinsiyet oranının 15ºC dışında diğer üç sıcaklık derecesinde erkekler lehinde olduğu belirlenmiştir. Parazitoitin gelişme eşiği 12.5ºC, termal konstantı ise 489.3gün derece olarak hesaplanmıştır. Parazitoitin parazitlenmiş ve parazitlenmemiş konukçularda davranışları test edilmiş, parazitoitin parazitlenmiş konukçuları algıladığı ve bu nedenle de farklı tepkilerde bulunduğu belirlenmiştir. Süperparazitizm çalışmalarında iki parazitleme arasındaki süre, konukçu yoğunluğu, çiftleşmenin süperparazitizme olan etkisi belirlendikten sonra konukçu yumurtaları 1, 2, 3 kez parazitletilmiş ve parazitletme sonucu oluşan bireylerin gelişme süreleri, ergin büyüklükleri ve çıkış oranları belirlenmiştir. Sonuçlara göre, 2 ve 3 kez parazitletilmiş konukçulardan çıkış yapan parazitoitlerin gelişme süreleri, 1 kez parazitletilen konukçulardan çıkış yapan parazitoitlerin gelişme sürelerinden daha uzun bulunmuştur. Parazitoitin ergin büyüklüğü de süperparazitizmden etkilenmiştir. İki ve üç kez parazitletilmiş konukçulardan çıkış yapan parazitoitler, bir kez parazitletilen konukçulardan çıkış yapan parazitoitlerden daha küçüktürler. Bir kez parazitletilen konukçularda %63.25’lik, iki kez parazitletilen konukçularda % 42.79’luk, üç kez parazitletilen konukçularda %37.50’lik başarılı bir parazitoit çıkışı saptanmıştır.