ADLİ SES KAYITLARININ SÜZGEÇ TASARIMI İLE İYİLESTİRİLMESİ
Abstract
Deliller içeren konusma kayıtlarının düzeltilmesi adli vakaların çözümünde önemli bir yereİ sahiptir. Bu çalısmada, çesitli gürültüler içeren ses kayıtlarının iyilestirilmesi hedeflenmistir. Hısırtı, horultu, ton ve GSM(patlamalı) tipindeki gürültüler içeren ses kayıtları kullanılmıstır. Ses kayıtlarındaki gürültünün çesidini belirlemek amacıyla gürültü tanımlama yapılmıstır. Gürültü tanımlama, STD(Standart sapma), NHR(Gürültü harmonik oranı) ve AG(Alçak geçirgenlik) parametrelerinin kullanılmasıyla yapılmıstır. Kesim frekansı algoritmalarıyla süzgeçlerin kesim frekansları tespit edilmis ve süzgeç tasarımı yapılmıstır. Hısırtı, ton ve horultu tipindeki gürültüler içeren sinyaller için sırasıyla alçak geçiren süzgeç, çentik süzgeç ve tarak süzgeç kullanılmıstır. GSM gürültüsü içeren ses kaydının düzeltilmesinde çentik süzgeç ve dogrusal aradegerleme algoritması kullanılmıstır. _yilestirmenin kalitesini ölçmek amacıyla SNR(isaret gürültü oranı) ve MOS(ortalama yargı degeri) yöntemleri uygulanmıstır. Yapılan çalısmalar sonucunda ton ve horultu tipinde gürültüler içeren sinyallerin yeterince düzeltilebildigi, hısırtı tipinde gürültü içeren sinyallerin ise çok basarılı bir sekilde düzeltilemedigi anlasılmıstır. GSM gürültü içeren sinyallerin süzgeç tasarımı ile düzeltilmesinde basarılı sonuçlar alınmadıgı tespit edilmistir. Bu gürültü tiplerinin zaman bölgesindeki aradegerleme algoritması ile basarıyla ortadan kaldırıldıgı sonucuna varılmıstır.