HANS-GEORG GADAMER‘İN HERMENEUTİĞİNDE BİR ANLAMA MODELİ OLARAK DİYALOG

Abstract

Diyalog üzerine yapmış olduğumuz çalışmada, insanın tanımlayıcı özellikleri olan anlama ile konuşma arasındaki ilişki ele alınmıştır. Doğal ve kültürel çevre ile mecburÂή iletişim anlamayı gerektirip dürtü haline getirmektedir. Aynı zamanda, tahminlerin çeşitliğinde ve sürekli bilgi alışverişinde oluşan düşünce, yapısı itibariyle diyalojik kalmaktadır. Anlam toplumsal bir değer olduğu ölçüde, anlamı bilgi edinmeyi amaçlayan anlama, diğer insanlarla anlaşmayı gerektirmektedir. Bu durumda fikir mübadelesi ve paylaşımını sağlayan, ortak değer alanını oluşturan ve ayrıca yeni fikir üretimini gerçekleştiren diyalog en elverişli ve verimli hem anlama yapısının temelinde yatan, hem de onun pratik işlemi gerçekleşmesinde iş gören bir edimdir Bu tez çalışmasında, anlama sırasında uygulanan işlemler ile diyalog sürecindeki fenomenler arasındaki benzerlik ve işlevsel yakınlığı gösterilmiştir. Herhangi bir anlama çabası gerek iç, gerek dış diyalog şeklinde, soru-cevap diyalektiği yoluyla meydana geldiği; diğer yandan ise, herhangi başarılı olan diyalogun anlamaya ve anlaşmaya, başka bir değişle, dünya, insanlar ve kendi hakkımızdaki bilgilerin artmasına yol açtığı apaçıktır. Diyalojik durumda araştırmacı, araştırmanın konusuna bir nesneye gibi değil, başka bir özneye gibi baktığı için, rasyonel yöntemin sınırlılığını aşabileceğini düşünüyoruz. Bu durumda, diyalojik anlamanın sadece hermeneutik yorumlamasında değil, tüm insani ilişkilerde uygulaması gereken bir prensip olduğu ortaya çıkmaktadır.