Çevre sorunlarının ekonomik niteliği bağlamında dıssallıkların ortadan kaldırılması (orman kaynaklarının dıssal faydalarının içsellestirilmesi)
Özet
Çevre sorunları temelde bir ekonomi sorunudur. Đnsanların sonsuz gereksinimleri kıt kaynaklarla karsılanırken, üretim süreci içinde ücret, rant, faiz ve kar için yapılan giderler, üretilen malın fiyatının içinde yer alır. Buna karsılık, ekonomi teorisinin serbest mal olarak gördüğü toprak, su, hava, günes gibi kaynakların bir piyasa fiyatı olmadığı için üretim maliyetleri içinde görülmezler ve malların fiyatı içinde yer almazlar. Dolayısıyla doğal kaynakların üretimde kullanılmasının toplumsal maliyeti ile yararı, fiyat mekanizmasının dısında kalmaktadır. Ekonomik etkinliklerde bedava olarak kullanılan çevresel malların, maliyetleri düsürme kaygısıyla asırı tüketilmesi çevre sorununu yaratmaktadır. Doğanın kendini yenileme hızından daha büyük miktarlarda kaynağın, ekonomik etkinlikler için doğadan çekilmesi, ekosistemin çökmesine yol açmaktadır. Çevre sorunlarını önlemenin yolu, doğadan asırı kaynak çekilmesinin engellenmesi için bu kaynakların dıssallık olarak görülmesinin ve bedava olarak kullanılmasının önüne geçmektir. Çevre malları da, üretim ve tüketimde kullanılan diğer mallar gibi kıttır ve dolayısıyla değerlidir. Bu değerlerin fiyat mekanizması içine sokulmasının yolu, bu tür malların değerlerinin parasal karsılığının bulunmasıdır. Böylece çevresel malların kullanımının sağladığı yararlar, ekonomik analizlerin içinde somut olarak yer alabilecektir. Dıssallıkların fiyatlandırılması çesitli yöntemlerle mümkün olmaktadır. Kosullu seçim, kosullu değer belirleme, hedonik fiyatlandırma, seyahat maliyetleri gibi yöntemler aracılığıyla çevre malına iliskin gölge fiyatlar belirlenebilir. Çevre malının, tam kamusal mal olması halinde, tüketicilerin ödeyecekleri vergi ya da harçların ne kadar olması gerektiği, uygulanacak politikalara göre tespit edilebilir. Çevresel malın yarı kamusal mal olması halinde ise, piyasa fiyatının ne olması gerektiği tahmin edilebilir. Kaynak tahsisi kararları daha somut veriler üzerinden yapılabilir.