Tokay, Ayşe2025-02-132025-02-132024https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92361Bu doktora tezimizde Malatya İli Darende Heyiketeği Mezarlığındaki mezar taşları incelenmiştir. Darende Heyiketeği Mezarlığında 619 baş taşı, 105 ayak taşı olmak üzere toplam 724 mezar taşı tespit edilmiştir. Kadın baş taşı sayısı 270, erkek baş taşı sayısı 336'dır. 21 tane mezar taşının ise cinsiyeti tespit edilememiştir. Baş taşları incelendiğinde 627 mezarın varlığı kesindir. Darende Heyiketeği Mezarlığındaki mezar taşlarından 255 tanesinin tarihi tespit edilirken, 231 tane mezar taşının ise kitabesi olmadığından ya da aşırı tahrip olduğundan ve 139 tanesinin günümüze sadece başlık kısmı ulaştığından, 2 tanesi de gömülü olduğundan tarihleri tespit edilememiştir. En erken tarihli mezar H. Zilkade 981 / M. Şubat-Mart 1574, en geç tarihli mezar ise H. 1336 / M. 1917-1918 tarihlidir. Mezar taşlarının 2 tanesi 16. yüzyıla, 4 tanesi 17. yüzyıla, 57 tanesi 18. yüzyıla, 185 tanesi 19. yüzyıla ve 7 tanesi de 20. yüzyıla aittir. 720 tanesi taştan, 4 tanesi ise mermerden yapılmıştır. Mezar taşları gövde yatay kesiti, başlık ve tepelikler açısından özgün ve zengin biçimlere sahiptir. Mezar taşı süslemelerine ise çok az yer verilmiştir. Kitabeler hat sanatı ve işçilik bakımından çok sadedir. Kitabelerde oyma ve kazıma teknikleri kullanılmıştır. Muhteva açısından Darende sanatına, tarihine, içtimai ve edebi hayatına ışık tutacak bulgu ve belgelere ulaşılmıştır. Darende Heyiketeği Mezarlığında yer alan Osmanlı mezar taşları, bölgesel özellikleri barındırdığı gibi kendine özgü unsurları da yansıtması ile dikkat çekicidir.trDarende Heyiketeği Mezarlığımezar taşlarıThesis