Alkaç, Nefise Abalı2025-03-142025-03-142024https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92746Bu tez çalışmasında izlerkitlenin müzik performansına katılım durumları ve izlerkitle profilinin türlere göre (klasik Batı müziği, çoksesli Türk müziği, Türk halk müziği, Türk sanat müziği ve sanal konserler) değişen müzikal beklentileri ve estetik algıları belirlenerek bunların müzik eğitimi süreçlerine sağladığı katkılar ortaya konmaktadır. İzlerkitle kültüründe belleğin mekâna ihtiyaç duyduğu, mekâna ve müzik türüne göre performans ritüellerinin ve dinleme davranışlarının değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Müzik performansı sırasında beğeniyi ifade etme araçları içinde alkış pratiğiyle birlikte bis ve istek parça ritüellerinin öne çıktığı görülmekte, bunların yanı sıra ıslık çalma, bağırma, şarkılara eşlik etme gibi pratikler de yer almaktadır. Tekrarlama edimiyle kültürel bellek arasındaki ilişki, izlerkitle kültüründe de varlık göstermekte, seyircinin müzik zevkinin tekrarlama bağlamında aşinalık hissi üzerinden şekillendiği saptanmıştır. Marcel Mauss'un hediyeleşme kavramı ve Randall Collins'in etkileşim ritüeli teorisi ışığında bis ve istek parça ritüellerinin içeriği ve etkileri anlamlandırılmış, izlerkitle kültürü bağlamında üstlendikleri roller irdelenmiştir. Müzik performansı sırasında ritüeller, ortak eylemler ve bedensel bir arada bulunuşlukla birlikte ortaya çıkan kolektif coşkunun, dayanışmayı ve aidiyeti arttırdığı, sosyal bağları güçlendirdiği, ritüellere riayet edilmediğinde yabancılaşma ve dışlanmayla birlikte aidiyet duygusunun zedelendiği, bunun sonucunda hayal kırıklığı ve öfke duygusunun dışa vurulduğu tespit edilmiştir. İzlerkitle kültürü ve dinleme davranışı bağlamında ortaya konan tüm bu sonuçlar, müzik eğitimi uzmanlarının görüşleriyle değerlendirilmiş, bu sonuçların müzik eğitimine katkıları üzerinde durularak "eğitim ve kültür", "emek ve saygı" kategorileri altında uygulayıcılara ve eğitimcilere öneriler sunulmuştur.trMüzik performansıİzlerkitleTekrarlamaBisMüzik performansında izlerkitle kültürünün müzik eğitimi açısından değerlendirilmesiEvaluation of audience culture in music performance in terms of music educationThesis