Yiğit, Duygu Güneş2025-02-202025-02-202024https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92437vii Özet Bu çalışmanın amacı, engelli bireylerin çalışma hayatında yaşadığı sorunları ve bu sorunların çözümleri konusunda uygulanan programlar ile mevcut durumda çalışan engelli bireylerin görüşlerini ortaya koymak ve çözüm yollarını tespit etmektir. Engelli bireylerin toplumsal, kültürel ve ekonomik hayata dahil olmalarının en etkili yollarından biri istihdam edilmeleridir. Türkiye’de engelli bireylerin büyük bir bölümünün çalışmadığı ve çalışabilir durumda olan engelli bireylerin de iş hayatına katılmadıkları gözlemlenmiş ve yapılan araştırmalar tespit edilmiştir. İş hayatına dahil olan engelli bireylerin de çalışma hayatlarında büyük problemlerle karşılaştıkları bilinmektedir. Bu problemlerin bazıları; çalışma alanındaki fiziki engel ve bariyerler, engelli bireylere karşı önyargılı davranış ve tutumlar, hak ettiği ücretten daha düşük ve vasıfsız işlerde çalışmak durumda kalma, terfi ve kariyer imkanlarının düşüklüğüdür. Engelli bireyler çalışma yaşamında eşit imkanlara sahip olmak istemektedirler. Ancak engelli bireyler, birçok imkansızlıklara, sınırlamalara, kısıtlamalara ve negatif durumlara maruz bırakılmaktadır. Engelli bireylerin başkalarına muhtaç olmadan hayatlarını sürdürmelerini sağlamanın en etkili yolu istihdam edilmeleridir. Engelli bireyler, kendilerine karşı oluşan önyargıların sona ermesini istemektedirler. Engelli bireyler, kendilerine güvenilmesi durumunda çok daha faydalı ve işyerlerine bağlı olacaklarını belirtmektedirler. Türkiye’de engelli bireylerin istihdama katılmasının sağlanması yasal bir zorunluluktur. Çalışma hakkına erişemeyen engelli bireyler kayıt dışı işlerde ve yetkinliklerinin altında veya dışında çalışmak durumda kalacaklardır. Diğer taraftan toplum tarafından oluşturulan fiziksel, psikolojik ve sosyal engeller ise çalışma hayatında engelli bireyleri temel haklarına ulaşamama, dışlanma ve ayrımcılık noktasına taşımaktadır. Sonuç olarak, engelli bireylerin bu engellerden kurtarılmaları bir zorunluluktur ve engelli bireylere istihdam olanağı sunulması sosyo-ekonomik ve kültürel anlamda korunmalarının başlıca yoludur.trEngellidezavantajİŞKURistihdamçalışan engelliengelli sorunlarıengelli istihdam politikalarıengelli kotaEngelli bireylerin çalışma hayatındaki yeriThesis