Yamaç, Müzehher2025-02-052025-02-052024https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/92217Birinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında Mezopotamya toprakları ve Anadolu, zengin arkeolojik kaynakları nedeniyle yabancı arkeologların ilgilendiği bölgelerin başında gelmiştir. Fransa Birinci Dünya Savaşı sırasında Sykes Picot Antlaşmasına dayanarak bölgeye yerleşmiştir. 24 Temmuz 1922'de Fransa, Lübnan'ın bir parçası olarak İskenderun Sancağını (Hatay) manda yönetimi altına almıştır. Fransa'yı hakimiyet kurmaya sevk eden sebepler arasında arkeolojik buluntular da önemli bir yer almaktadır. Bu süreçte eski eserler konusunda araştırmalar yaparak kazı çalışmalarını organize etti. Bölge genelinde kendi çıkarları doğrultusunda kurduğu idarede eski eserler servisi oluşturmuştur. Manda Yasası'nın 14. maddesi Milletler Cemiyetine üye tüm devletlerin vatandaşlarına arkeolojik kazılar ve araştırmalar yapmak konusunda eşit davranılacağını ilan ediyordu. ABD, arkeolojik araştırmaları için bu yeni durumdan faydalanmış, Fransa ile yaptığı anlaşma ile kazı imtiyazı ve kazılarda elde ettikleri tarihi eserlerin bir kısmını yurt dışına çıkarma hakkını elde etmiştir. Fransa'nın 23 Haziran 1939 Antlaşması ile Hatay'ı Türkiye'ye devredecek olması, manda döneminde Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü ve Princeton Üniversitesi Kazı Komitesi tarafından bölgede çalışmalar yapmakta olan kazı heyetini telaşlandırmıştır. ABD, Fransa ile yapmış olduğu anlaşmaların Hatay'ın Türkiye'ye devredilmesi sonrasında da devam etmesi için girişimlerde bulunmaktadır. Bu çalışma ABD'nin bölgede kazı imtiyazını devam ettirebilmek amacıyla Fransa ve Türkiye ile gerçekleştirdiği diplomatik faaliyetleri Fransa Dışişleri Bakanlığı Arşivi belgeleri üzerinden araştırmayı amaçlamaktadırtrArkeolojiYakındoğuManda DönemiFransaTürkiyeABDArticle