Aksoy, Hasan HüseyinErnas, Sevgi2023-06-202023-06-202021http://hdl.handle.net/20.500.12575/88687Bu araştırmanın amacı, giriş düzeyi işlerde çalışan ve önlisans, lisans ve lisansüstü eğitim kademelerinden mezun olup aynı statüde çalıştıkları iş arkadaşlarına göre eğitim düzeyi daha yüksek olan aşırı eğitimli bireylerin oranlarını belirmek ve söz konusu bireylerin görüşlerinden hareketle eğitim ekonomisi kuramları bağlamında eğitim-istihdam ilişkisini çözümlenmektir. Araştırma karma araştırma yöntemi ve açıklayıcı sıralı paralel desendedir. Türkiye'de giriş düzeyi işlerde çalışan aşırı eğitim oranları, TÜİK Hanehalkı İşgücü Anketleri (2014-2019) mikro veri setiyle belirlenmiştir. Aşırı eğitim oranı belirlemek için iş analistleri ölçümü kullanılmıştır. TÜİK 2019 Hanehalkı İşgücü Anketi ile aşırı eğitimli olma durumunu yordayan değişkenleri sınıflaması lojistik regresyon veri analizi yapılmıştır. Aşırı eğitimli bireylerin deneyimleri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış formu, Ankara Sanayi Odasına bağlı firmalarda çalışan 31 giriş düzeyi işlerdeki çalışana uygulanarak içerik analiziyle çözümlenmiştir. Türkiye'deki giriş düzeyi işlerdeki aşırı eğitim oranları yıllara göre; 2014 %8.02, 2015 %8,98, 2016 %9,78, 2017 %10,43, 2018 %11,00 ve 2019'da ise %12, 5 şeklinde artmıştır. Aşırı eğitimli olma durumunu; gelir, yaş, bölge, cinsiyet, ISCED, medeni durum, firma büyüklüğü, çalışma yeri, ek iş arama durumu, ISCO 08 sınıflaması ve işteki durumu gibi değişkenler yordamıştır. Giriş düzeyi işlerdeki aşırı eğitimlilere göre aşırı eğitimin nedenleri, ekonomik yoksunluk ve işsizlik, eğitim alanı, eğitim genişlemesi, firma yapısıdır. İşverenlerin işe alma ölçütleri ise; statü farkı, mesleki sertifikalar, referans, teknik yeterlilikler, kişisel özellikler, eğitimsel yeterlilikler ve tecrübedir. Aşırı eğitimin iş yaşamlarına etkileri; kazanç kaybı, iş başarısı, kariyer beklentisi, iş yetkinliği, iş yükü, iş değişikliği talebi, iş doyumu, statü karmaşasıdır. Aşırı eğitimin, saygınlık ve özgüven gibi olumlu etkileri bulunmaktadır. Çalışmada ulaşılan sonuçlar bağlamında öneriler geliştirilmiştir.trEğitim ve Öğretimiş yetkinliğistatü karmaşasıdoctoralThesis