Sümer Aras, EmineDönmez, Çiğdem2023-02-272023-02-272018http://hdl.handle.net/20.500.12575/87356Soğuk stresi, bitkilerin tarımsal verimliliğini sınırlayan en önemli çevresel faktörlerden biridir. Soğuk stresi, ciddi membran hasarına neden olabilir. Membran hasarı, soğuk yanıtında görev alan genlerin ve transkripsiyon faktörlerinin stres toleransına aracılık etmesi için bir sinyal oluşturur. bZIP, MYB, NAC, NF-YB ve WRKY transkripsiyon faktörü aileleri abiyotik ve biyotik stres faktörlerine karşı bitki yanıtlarında önemli roller oynamaktadır. Bu çalışmada, bu transkripsiyon faktör ailesi genlerinin mRNA ifade düzeyleri, ayçiçeğinde soğuk stresine karşı potansiyel işlevlerini araştırmak için ilk kez çalışılmıştır. Ayçiçeği fideleri (15 günlük) çeşitli zaman aralıklarında (0, 2g, 4g, 6g, 8g, 10g) bitki büyütme kabininde 4 °C'de inkübe edilerek soğuk stresine maruz bırakılmıştır. Yaprak ve köklerde soğuk stresinin bZIP, MYB, NAC, NF-YB ve WRKY genlerinin ifade profili üzerindeki etkilerini anlamak için kantitatif gerçek zamanlı PZR yapılmıştır. Ayrıca, yapraklarda ve köklerde malondialdehit (MDA) ve toplam çözünebilir protein içerikleri tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda çalışmada kullanılan ayçiçeği çeşitleri arasında Tr-3080 çeşidinin daha duyarlı, Tarsan 1018 çeşidinin ise soğuk stres koşullarına karşı diğerlerine göre daha dirençli olduğu belirlenmiştir. Elde edilen tüm moleküler veriler birlikte değerlendirildiğinde bZIP, MYB, NAC, NF-YB ve WRKY genlerinin soğuk ile indüklendiği ve soğuk stresine yanıtta rol alabileceği söylenebilir. Ayrıca bu çalışmadan elde edilen verilerin soğuk stresine dayanıklı ayçiçeği çeşitlerinin elde edilmesine yönelik daha ileriki çalışmalara da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.trBiyoteknolojiBiyoloji(Helianthus annuus L.)doctoralThesis