Mahmut, Seydanlıoğlu2021-11-042021-11-042021http://hdl.handle.net/20.500.12575/75895Plansız şehirleşme ve kayıt dışı yapılaşma, gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelerin temel sorunlarından biri olarak her zaman ön plana çıkmıştır. Gelişmekte olan ülkeler arasında yer alan Türkiye’de, aynı sorunlar yaşanmış ve halen de yaşanmaya devam edilmektedir. Söz konusu sorunun en belirgin sebeplerinden birinin gelir dağılımındaki eşitsizlik ve denetim mekanizmalarının yeterince çalıştırılmaması olduğu, kayıt dışı yapılaşma oluştuktan sonra, yıkım ve cezai yaptırımlara ilişkin yasal düzenlemeler olmakla birlikte, sosyal ve siyasi nedenlerle yasal düzenlemelerin her zaman uygulanmadığı bilinmektedir. Bu nedenle, hem kayıt dışı yapıları kayıt altına almak, hem de tekrar oluşmasını engellemek üzere 1948 yılından buyana Türkiyede birçok imar affı düzenlemesi yapılmıştır. Ancak yapılan her bir imar affı düzenlemeleri kayıt dışı yapılaşmayı azaltmak bir yana, daha da artmasına sebep olduğu gözlenmiştir. Kamuoyunda “imar Barışı” olarak bilinen düzenlememenin yapıldığı tarih olan 2017 yılı sonu itibarıyla da Türkiye’deki yapı stokunun %50’yi aşan kısmının kayıt dışı (kaçak) olduğu ilgili kurumlarca belirlenmiştir. İmar affına ilişkin yapılan her düzenlemenin, kamuoyunda adeta kayıt dışılığa teşvik edici mahiyette algılandığı tahmin edilmektedir. Yeterli teknik ön hazırlığı yapılmadan yasalaştığı düşünülen “İmar Barışı” düzenlemesinden, Türkiye ekonomisine hatırı sayılır bir gelir sağlanmakla birlikte, kamuoyunda bir sonraki imar affı düzenlemesinin ne zaman yapılacağına ilişkin beklentilerin de doğmasına sebep olunduğu tahmin edilmektedir. İmar Barışı düzenlemesine başvurmayan kayıt dışı yapı sahipleri, söz konusu düzenlemeyi suiistimal etmek suretiyle İmar Barışı düzenlemesine başvuranlar ile yeni yapılan kayıt dışı yapılar göz önüne alındığında, ülke refah seviyesi yeterli seviyeye gelmeden, kayıt dışı yapılaşma ile mücadele de istenen düzeyde başarı sağlanamayacağı anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumundan elde edilen veriler analiz edilerek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıından elde edilen bilgiler ışığında; İmar Barışı uygulaması kapsamında Yapı Kayıt Belgesi alınması ve iptal edilmesi nedenleri ile elde edilen diğer bulgular açıklanmıştır.trİmar barışıYapı Kayıt BelgesiOther