Erkut, SedatSir, Özlem Gavas2019-02-072019-02-072011http://hdl.handle.net/20.500.12575/34045ÖZET Hititçe çivi yazılı tabletlerde kralın önderliğinde yürütülen bayram merasimlerinde, tanrılar için yapılan kült gezileri önemli yer tutmaktadır. Ancak Hitit Kralları’nın bayram törenleri sırasında kült amaçlı ziyaret ettikleri yerlerin, günümüzdeki isimleri maalesef bilinmemektedir. Bu durum, özellikle kült gezilerinin gerçekleştiği Orta Anadolu Bölgesi’nin tarihi coğrafyası açısından ivedilikle önemlidir. Aynı zamanda Hitit Kralları’nın kült gezileri sırasındaki rolleri, bayramlarda görevli memurlar, yapılan etkinliklerin sırası amacı ve önemi, bu etkinliklerin şehirden şehre gösterdiği farklılık ve ibadet edilen tanrı ve tanrıçaların önemi karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Ayrıca söz konusu kült gezilerinin esas alınarak Hitit bayram merasimlerinin araştırılması, Hititlerin dini ve kültürel yapısının daha iyi anlaşılmasına da katkıda bulunacaktır. Çalışmamızın amacı, Hititçe çivi yazılı metinlerde işlenen Hitit Bayram merasimleri ve Hitit Kralları’nın tanrılar için düzenledikleri kült gezilerini ele alarak, Hitit sosyal ve dinsel yaşamı hakkında daha kapsamlı bilgi edinmektir. Ayrıca kralların bayram törenleri esnasında kült amaçlı düzenledikleri gezilerde, ziyaret ettiği şehirler, M.Ö. 2. Binyıl Anadolu’da bulunan önemli kült merkezleri hakkında bilgi edinmemize ve bu merkezlerin yerlerinin belirlenmesinde yardımcı olacaktır. Hitit dininden günümüze intikal eden şey tamamen devlet dinini yansıtır. İşte onun içindir ki, Boğazköy arşivlerinde devlet kültü ve bayram merasimleri ile ilgili birçok çivi yazılı metin bize kadar ulaşabilmiştir. Kral, kraliçe, çocukları ve yüksek rütbeli memurların katılımında gerçekleşen ve kült gezilerini içeren bayram törenlerinin tasvir edildiği Hititçe çivi yazılı metinler, çalışmamızın ana kaynakları olarak temel oluşturmaktadır. Çalışmada, Hitit Kralları’nın ziyaret ettiği merasim şehirlerinin günümüzdeki yerlerinin tespiti açısından, bu şehirlerin geçtiği diğer metin yerleri ve daha önce yapılmış olan lokalizasyon teklifleri yeniden değerlendirilecektir. Bu yapılırken tabii ki Anadolu’nun tarihî coğrafyası, yerüstü araştırmaları, arkeolojik kazılar ve kendi gözlemlerimiz de dikkate alınacaktır. Ayrıca bu çalışmada; kült gezilerinin yer aldığı bayramlar hangileridir, neden kült gezileri, Hitit hâkimiyeti altında olduğu bilinen Güney Doğu Anadolu’ya, Kuzey Suriye’ye ve Batı Anadolu’ya yapılmıyor da Orta Anadolu ile sınırlı kalıyor, kral ve erkânının uğradığı, merasimlere katıldığı ve gecelediği yerler nereleridir, sorularının cevapları verilmeye çalışılacaktır. ABSTRACT Ceremonies organized for cult visits and gods by Hittite kings In Hittite cuneiform tablets, cult visits for gods hold an important place in the sacred day ceremonies conducted under the leadership of the king. Unfortunately, today the names of the cult locations visited by Hittite Kings during sacred day ceremonies are not known. This is particularly important for the historical geography of Central Anatolia Region where cult visits occurred. At the same time, roles of the Hittite Kings during the cult visits, officials tasked in sacred days, sequence and importance of activities, differences of these activities from city to city and the importance of gods and goddesses worshipped will be comparatively investigated. Additionally, research of Hittite sacred days on the basis of cult visits may contribute to the better understanding of Hittite religious and cultural structure. Purpose of our study is to obtain more comprehensive information about social and religious life of Hittites by investigating sacred days and cult visits organized by the kings. Cities visited may assist us in acquiring information about important cult centers of 2000B.C Anatolia and determine the locations of these centers. What remains today of Hittite religion reflects a state religion. For this reason many cuneiform texts found in Boğazköy archives have reached us. Hittite cuneiform texts depicting cult journeys and ceremonies taking place with the participation of king, queen, children and high-ranking officials form the main source of our investigation. In this study, previously proposed localization and text references to these cities are going to be reevaluated with the intention of identifying their present locations. Anatolian historical geography, above ground research, archeological digs and our own observations will be taken into consideration. In addition, identification of sacred days during which cult visits occurred, why cult visits are made only to Central Anatolia and not to other Hittite territories of South East Anatolia, Northern Syria, Western Anatolia, and an effort will be made to answer questions relating to the route taken by the King and his procession, and locations where they might have attended ceremonies and camped for the night.trDünya TarihidoctoralThesis