AKALAN, Cengiz (Tez Danışmanı)ARAS, Dicle (Yazar)2019-02-0720102019-02-07http://hdl.handle.net/20.500.12575/32566Bu çalışmanın amacı spor kaya tırmanıcılarında düşme kaygısının, bazı fizyolojik değerler üzerinde ne derece etkili olduğunun incelenmesidir. Bu amaçla, spor kaya tırmanıcılarına üstten emniyetli ve lider tırmanış yaptırılmadan önce kaygı envanteri ve testi uygulanmıştır. Daha sonra sporcuların tırmanış sırasındaki bazı fizyolojik değişiklikleri kaydedilmiştir.Çalışmaya 4 kadın ve 22 erkek olmak üzere toplam 26 orta düzey kaya tırmanışçısı katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalamaları 27,73 ±6,67, tırmanış yaşları 6,61 ±4,84 lider tırmanış yaşları 5,71 ±4,34' dür.Katılımcılara ilk gün yarışma sürekli kaygısını belirlemek için SCAT ? A testi verilmiş, aynı gün veri toplama formu doldurulmuş, katılımcıların dinlenik kalp atım sayıları, boy uzunlukları ve ağırlıkları ölçülmüştür. Tırmanıştan bir gün önce ve her iki tırmanış deneyimi öncesinde CSAI ? 2 durumluk kaygı envanteri katılımcılar tarafından doldurulmuştur.Lider tırmanış ile üstten emniyetli tırmanış arasındaki kuvvet kaybına ilişkin farklılıkları ortadan kaldırmak için üstten emniyetli tırmanış aynı zamanda lider tırmanıyormuş şeklinde tasarlanmıştır. Rotaların zorluk derecesi VI' dır.Her iki tırmanış sırasında kalp atım sayıları kaydedilmiş, taşınabilir gaz analizörü sayesinde enerji tüketimleri MET ve VO2 ml/kg/dk cinsinden ölçülmüştür. Yine analizör aracılığıyla katılımcılara ait; `dakika ventilasyonu' (VE), `tidal volüm' (VT), `solunum sayısı' (SF), VO2, VCO2, `solunum değişim oranı' (RER), her bir kalp atımı için kullanılan O2 miktarı ve O2 ile CO2' nin toplam ventilasyon hacmine oranları da incelenmiştir.Araştırma sonucunda, her iki tırmanış yöntemi karşılaştırıldığında, CSAI ? 2 alt ölçeklerinden bilişsel kaygı için p<0,01 düzeyinde, bedensel kaygı için p<0,01 düzeyinde ve kendine güven için yine p<0,01 düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Fizyolojik parametreler incelendiğinde ise; KAH, VO2/KAH, SF, VO2 ve VE/VCO2 ortalama karşılaştırmalarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır. Ancak; VT, VO2 ml/kg/dk ve MET değerleri arasında p<0,05 düzeyinde, VE, VCO2, RER ve VE/VO2 sonuçları arasında ise p<0,01 düzeyinde anlamlı farklılıklar görülmüştür. Abstract The purpose of this study is to investigate the effects of falling anxiety on selected physiological parameters in sport rock climbing. For this aim, before performing the top-rope and lead climbing, the anxiety inventory and test were used in sport rock climbers. Afterwards, the selected physiological parameters were recorded during the climbing.Four female and 22 male, totally 26 middle level rock climber were participated to the study. The mean age of the subjects was 27,73 ± 6,67, climbing years 6,61± 4,84 and lead climbing age was 5,71± 4,34.SCAT ? A test was applied to determine to the participants contest continous anxiety during the first day of study. In addition, resting heart rate, height and weight were measured and the data collection form was filled by participants at the same day. CSAI ? 2 state anxiety inventory was filled by participants the day before climbing and before both climbing experience.In order to eliminate force loss differences between top-rope climbing and lead climbing, top rope climbing was designed as if it is a lead climbing. The level of difficulty of the route was VI.During both climbing hearth rate was recorded and energy consumption was measured by portable gas analyzer as MET and VO2 ml/min/kg units. Though gas analyzer VE, VT, SF, VO2, VCO2, RER and amount used of O2 both heart beats and the ratio of the total ventilation volume of O2 and CO2 were measured.When two types of climbing trial compared, results indicated that there were statistically significant mean difference between CSAI ? 2 subscales cognitive anxiety, somatic anxiety and self confidence at alpha level of p<0,01.When physiological parameters examined in terms of two different types of climbing, results showed that there was no statistically significant difference in KAH, VO2/KAH, SF, VO2, VE/VCO2 and met values. However, there were significant differences found between VT, VO2 (ml/min/kg) MET VE, VCO2, RER and VE/VO2 values at alpha level of p<0,01.trPsikoloji, FELSEFE, PSİKOLOJİ, DİNmasterThesis