Salık, AhmetÇetin, Ahmet Mekin2024-01-032024-01-032020http://hdl.handle.net/20.500.12575/90253Amaç: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde görev yapmakta olan araştırma görevlilerinin acil durumlarda özyeterlik düzeyinin belirlenmesi ve ilişkili etmenlerin saptanmasıdır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel tipte olup, Temmuz – Ekim 2020 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıpta uzmanlık eğitimlerine devam eden 965 hekim oluşturmaktadır. Tüm evrene ulaşılması amaçlanmış olsa da yaşları 24-42 arasında değişen (Ortalama: 26,7±3,3) 887 kişiye ulaşılmıştır. Veriler, 48 sorudan oluşan bir formun katılımcılar tarafından doldurulması ile elde edilmiştir. Bu formun ilk 29 sorusu bağımsız değişkenler olan demografik bilgileri sorgular iken, son 19 sorusu Funda YALÇIN tarafından 2018'de geliştirilmiş "Acil Durum Ekipleri Çalışan Öz Yeterlilik Ölçeği" olup bağımlı değişkeni sağlamaktadır. Ölçek, üç alt başlıktan oluşur ve bunlar; yetkinlik değişkeni, katılımcının acil durumlarla karşı karşıya kaldığında kendini ne kadar hazır ve rahat hissettiğini sorgular. İstek değişkeni, katılımcının acil durumlarda görevlendirilme isteği ve bu durumlarda görev alacak ekiplere katılma isteğini sorgulamaktadır. İlgi değişkeni ise katılımcının acil tıp ile ilgili daha fazla bilgi öğrenme isteği olup olmadığını sorgulamaktadır. Bu üç alt başlığın Cronbach alfa katsayıları, yetkinlik Faktörü için 0,909, İstek Faktörü için 0,767 ve İlgi Faktörü için 0,639 olarak verilmiştir. Verilerin analizinde SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) sürüm 22.0 paket programı kullanılmıştır. Bireylere ait tanımlayıcı özellikleri incelemek amacıyla yüzdelik dağılımlar, ortalama ± standart sapma (SS), ortanca ve çeyrekler arası aralık (ÇAA) kullanılmıştır. İstatistik analizde Ki-kare, Mann Whitney U testi ve lojistik regresyon kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada katılımcıların yetkinlik, istek ve ilgi değişkenlerine göre özyeterlik sıklıkları sırasıyla, %96,4, %82,1 ve %96,7 olarak ölçülmüştür. Tüm değişkenlerden yeterli olanlar ise katılımcıların %77,3'tür. Lojistik regresyon analizlerine göre klinik tıp bilimlerinde uzmanlık eğitimi alan asistanların, temel tıp bilimlerinde uzmanlık eğitimi alan asistanlara göre yetkin olma olasılığı 4,053 kat artmıştır. Mesleki gelişim ile boş vakitlerini dolduran asistanların, boş vakitlerini mesleki gelişim için kullanmayan asistanlara göre yetkin olma olasılığı 2,450 kat artmıştır. Anne öğrenim düzeyi lise ve altı olan asistanların, anne öğrenim düzeyi yüksekokul ve üstü olan asistanlara göre yetkin olma olasılığı 3,401 kat artmıştır. Anne öğrenim düzeyi lise ve altı olan asistanların, anne öğrenim düzeyi yüksekokul ve üstü olan asistanlara göre istekli olma olasılığı 1,838 kat artmıştır. İlaç kullanımı gerektiren psikiyatrik rahatsızlık öyküsü olan asistanların, ilaç kullanımı gerektiren psikiyatrik rahatsızlık öyküsü olmayan asistanlara göre istekli olma olasılığı 1,869 kat artmıştır. Sınav ile girilen liselerden mezun olarak tıp eğitimi alan asistanların sınavsız girilen liselerden mezun olup tıp eğitimi alan asistanlara göre ilgili olma olasılığı 3,906 kat artmıştır. Anne öğrenim düzeyi lise ve altı olan asistanların, anne öğrenim düzeyi yüksekokul ve üstü olan asistanlara göre ilgili olma olasılığı 4,065 kat artmıştır. Bitirilen tıp fakültesi üç büyük kentte olmayan asistanların üç büyük kentte olan asistanlara göre ilgili olma olasılığı 6,994 kat artmıştır. Çocuk sayısının artması ve tıp fakültesinin bitirilmesinin üzerinden geçen sürenin artışı istek alt başlığındaki yeterliliği azaltmakta iken hane halkı gelirinin artması istek alt başlığındaki yeterliliği artırmaktadır. Yine yaş ve tıp fakültesinin bitirilmesinin üzerinden geçen süre katılımcılardaki ilgi alt başlığındaki yeterliliği azaltmaktadır. Cinsiyet, medeni durum, alkol kullanımı, fiziksel etkinlik düzeyi her üç alt başlık içinde yeterlilik düzeyini etkilememiştir. Sonuç: Yapılacak acil durum planlarında öncelik klinik branşlarda çalışan hekimlere verilmelidir. Bütün hekimlerin görev alması gerekecek çapta büyük acil durumlar için hekimlere verilen acil durum eğitim sıklığı ve niteliği artırılmalıdır. Anahtar Sözcükler: acil durumlar, ölçek, özyeterlik, tıp fakültesi, tıpta uzmanlık öğrencileritracil durumlarölçeközyeterliktıp fakültesitıpta uzmanlık öğrencileriMedicalThesis