Atasoy, FatihErol, Buket2019-02-072019-02-072008http://hdl.handle.net/20.500.12575/35282Kangal Köpeklerinde Bazı Faktörlerin Döl Verimi, Yaşama Gücü ve Büyüme Üzerine Etkisi Bu araştırma, Ankara'ya bağlı Haymana İlçesi, Oyaca kasabasında özel bir çiftlikte yetiştirilen Kangal köpeklerinde döl verimi, yaşama gücü ve büyüme özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Döl verimi özelliklerinin incelenmesi için 30 Kangal köpeğine ait veriler kullanılmıştır. Ortalama ilk östrus gösterme yaşı 408,46 gündür. Östrusların; yaz, kış, sonbahar ve ilkbahar mevsiminde sırasıyla 18, 14, 11 ve 7 olmak üzere tüm mevsimlere yayıldığı görülmüştür. Östruslar, en fazla yaz mevsiminde daha sonra sırasıyla kış, sonbahar ve en az da ilkbaharda görülmüştür. Mevsimin, östrus gösterme zamanına etkisi önemli (P<0.001) bulunmuştur. Östruslar arası süre, gebe kalan hayvanlarda 236,62 (7,9 ay, 33,88 hafta) ve gebe kalmayan hayvanlarda ise 182,65 gün (6,08 ay, 26,09 hafta); ortalama proöstrus ve östrus süreleri sırasıyla 7,52 ve 4,90 gün, 32 köpek için 74 çiftleşme kaydedilmiş, çiftleşmelerin daha çok östrus periyodunun 2 ve 5. günleri arasında olduğu tespit edilmiştir. Gebelik öncesi ile süt kesim sonrası ortalama canlı ağırlık değişimi 2,63 kg olarak bulunmuştur. Buna, doğum tipinin etkisi önemli (P<0.001), mevsim ve ana yaşının etkisi ise önemsiz olmuştur. Ortalama gebelik süresi 60,78 gün olup, gebelik süresine ana yaşının etkisi önemsizdir. Östrus oranı %100, yalancı gebelik oranı %8,57; doğum oranı %91,4, bir doğumda ortalama yavru sayısı 5,09 olarak tespit edilmiş olup, ana yaşının yavru sayısı üzerine etkisi önemsizdir. Ölü doğum oranı %6,7 olarak gerçekleşmiş olup, bu oran 7-9 yavrulu doğum tipinde en yüksek (%8,1), 1-3 yavrulu doğum tipinde ise en düşük (%4,7) olarak bulunmuştur. Sonbahar-kış dönemindeki ölü doğum oranı (%8,0), ilkbahar-yaz mevsimindeki ölü doğum oranına (%3,9) göre daha yüksek olmuş, mevsimin ölü doğum oranına etkisi önemli (P<0,05) olmuştur. En yüksek ölü doğum %19,2 oranında 5-7 yaşlı anaların yavrularında görülmüş olup, ana yaşının ölü doğum oranına etkisi önemlidir (P<0.001). Yaşama gücü oranı, canlı doğan 152 yavru esas alınarak hesaplanmıştır. Ortalama yaşama gücü oranı ise %86,8 olarak hesaplanmıştır. Mevsimin, yaşama gücüne etkisi önemli (P<0,01) olup, ilkbahar-yaz dönemindeki yaşama gücü oranı sonbahar-kış dönemindekine göre yüksek bulunmuştur. Ana yaşı ve cinsiyetin yaşama gücüne etkisi ise önemsiz olmuştur Büyüme özelliklerinin belirlenmesinde, 152 yavrunun doğum ağırlığı ile 120. güne kadar çeşitli yaş dönemlerinde tespit edilen canlı ağırlık verileri kullanılmıştır. Buna göre; erkek ve dişi yavrularda ortalama doğum ağırlığı sırasıyla 0,54 ve 0,52 kg olarak tespit edilmiş olup, doğum ağırlığına doğum tipi, mevsim ve cinsiyetin etkisi önemli (P<0,05; P<0,01; P< 0,001), ana yaşının etkisi ise önemsiz olarak bulunmuştur. Doğum tipinin; 15, 30, 45, 60. günlerde canlı ağırlıklar üzerine etkisi önemli (P< 0,05; P< 0,01) olup, canlı ağırlık artışı tüm yaş dönemlerinde en fazla 1-5 yavrulu doğum tipinde, en az ise 6-9 yavrulu doğum tipinde tespit edilmiştir. Mevsimin; 15, 30 ve 45. günlerdeki canlı ağırlıklar üzerindeki etkisi önemli (P< 0,05, P< 0,01); 60, 90 ve 120. günlerde ise önemsiz bulunmuştur. Cinsiyetin, 15 günde canlı ağırlık üzerine etkisi önemli (P<0.05) olup, erkek yavruların canlı ağırlıkları tüm yaş dönemlerinde dişilere göre daha yüksek bulunmuştur. Ana yaşının, tüm yaş dönemlerinde canlı ağırlık üzerindeki etkisi önemsizdir. 5?7 yaşlı köpeklerin yavrularının canlı ağırlıkları tüm yaş dönemlerinde diğer yaş grubuna göre daha fazla bulunmuştur. Sonuç olarak, bu araştırmada Kangal ırkı köpekler için elde edilen döl verimi özellikleri ile yaşama gücü oranları yüksek bulunmuştur. Doğum tipi, mevsim ve cinsiyetin yavrularda büyüme üzerine etkisi önemli olmuştur. Kangal ırkı köpeklerde yalancı gebelik oranı ile gebelik öncesi ve süt kesim sonrası canlı ağırlık değişimlerine bazı faktörlerin etkisi ilk defa bu araştırmada ele alınmıştır. Birçok köpek ırkında yüksek olarak görülen yalancı gebelik olgusu, Kangal ırkında düşük bulunmuştur. Bu durumun ırka özgü bir özellik olup olmadığının belirlenmesi için daha fazla araştırma yapılması önerilmektedir.Abstract The Effect of Some Factors on Reproductive Traits, Viability and Growth of Kangal Shepherd Dogs This research was made to determine the reproduction, viablity and growing characteristics of the Kangal Bred of Turkısh Shepherd Dogs which were bred in a private farm which locates in Oyaca county of Haymana District of Ankara city. Due to the examination of the properties of reproduction, data belonged to 30 Kangal Bred of Turkısh Shepherd Dogs has been used; Average age was 408.46 days for first oestrus time. It has seen that the oestruses were distributed over all the seasons respectively 18, 14, 11 and 7 in the summer, winter, autumn and spring seasons. Oestruses were seen most in the summer than winter, autumn and spring respectively. The effect of the season on oestrus time was significant according to the findings (P<0,001). Oestruses interval in pregnant and non-pregnant animals were respectively 236,62 days (7.9 month; 33.88 weeks) and 182.65 days. Average prooestrus and oestrus periods were 7.52 and 4.90 respectively. Totally 74 copulation for 32 dogs has been recorded. It is found that copulations were mostly on the 2nd and 5th days of oestrous period. Average alive weight change was 2.63 kg before the pregnancy until the weaning period. The effect of birth type was significant ((P<0.001) but the effect of season and mother age was not significant on this weight change. The average pregnancy time was 60.78 days and the effect of the age of mother during the pregnancy was not significant (P>0.05). The rate of the oestrus has been determined as 100%, pseudopregnancy rate as 8,57%, breeding rate as 91,4%, average number of the puppies as 5,09, the effect of mother age was not significant on number of the puppies. The stillbirth rate has been realized as 6.7%, and the highest rate of this has been determined in the birth type with 7-9 puppies (8.1%) and the lowest in the birth type with 1-3 puppies (4,7%). Together with the increase of the number of puppies at a pregnancy, the number of the stillbirth puppies has also increased. The stillbirth rates in autumn-winter and spring-summer have been determined respectively 8.0% and 3.9%. The season had a significant effect on the rate of stillbirth (P<0.05). The rate of stillbirth has been determined 19.2% at the puppies of 5-7 age mothers. The age of the mother has a significant effect to the rate of stillbirth (P<0,001). At the 152 live born puppies the rates of viability in the 15, 30, 45, 60, 90 and 120 th days has been determined as 96,1%, 90.8%, 88.8%, 86,8%, 86,8% and 86,8% (average 86,8%). The effect of the season to the vitality rate was significant (P<0,01) and the effect of the age of mother and sex were not significant (P>0.05). In the determination of the properties related to the growing it has been used alive weights determined at the birth weight of 152 puppies and in the different age intervals until 120 days. Accordingly the average birth weight at the male and female puppies has been determined respectively as 0.54 and 0.52 kg. The effect of the type of birth, season and sex in the weight of the birth was significant (P<0.05; P<0.01; P<0.001) and the effect of the age of mother was not significant. The effect of the type of birth on the live weight from days 15, 30, 45 and 60 has been determined as significant (P<0,05, P<0,01) and the increase of the live birth has been determined most in the 1-5 puppies birth type and less in the 6-9 puppies birth type. The effect of the season on the live weight was significant in the 15, 30 and 45th days (P< 0,05) and was not significant in the 60, 90 and 120 th days. The effect of the sex on the bodyweight was significant in the 15th day (P<0.05) and was not significant in the other intervals. The body weights of the male puppies have been determined higher than the females in all age intervals. The effect of the age of mother on the body weight was not significant in the all days. The live weights of the puppies of 5-7 years old dogs were higher than other age group in all age intervals. In conclusion, according to the findings of this research, the reproduction properties and viability rates of Kangal Bred of Turkısh Shepherd Dogs were significantly high. The effects of birth type, season and sex on the growth of dog breeds were significantly important. Pseudopregnancy rate in Kangal Bred of Turkısh Shepherd Dogs, and effects of different factors on body weight differences between pre-pregnancy and weaning periods have been studied on this research for the first time. Although the pseudopregnancy rates were high in many different dog breeds it has been observed that pseudopregnancy rate in Kangal Bred of Turkısh Shepherd Dogs were low according to the findings. It is suggested that more future researches would be made on this topic to determine this pseudopregnancy rate lowness situation is whether unique or not in Kangal Bred of Turkısh Shepherd Dogs.trZoolojidoctoralThesis