Selam, Selim O.Özuyar, Doğuş2019-02-072019-02-072007http://hdl.handle.net/20.500.12575/28726Bu tez çalışmasında, örten çift U Pegasi'nin Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nde 1989-2005 yılları arasında gerçekleştirilen fotometrik gözlemlerinden elde edilen 7 ışık eğrisi ve yine bu gözlemlerden üretilen 20 yeni mininum zamanının literatürdekilerle birleştirilmesiyle oluşturulan O-C eğrisi analiz edildi. O-C analizi sonucunda sistemin yörünge döneminin, seküler bir azalma ve buna eşlik eden belirgin bir çevrimsel değişime sahip olduğu belirlendi. dP/dt= -7.82 x 10-8 gün/yıl mertebesindeki seküler dönem azalması, sistemin büyük kütleli bileşeninden küçük kütleli bileşenine kütle aktarımı olarak; yaklaşık 76 yıl dönemli çevrimsel değişim ise sisteme çekimsel olarak bağlı, düşük kütleli ilave bir bileşenin yarattığı ışık-zaman etkisi olarak yorumlandı. O-C eğrisinin bu birleşik etkiden arındırılması sonucu kalan artıklarında yaklaşık 8 yıl dönemli ve düşük genlikli bir çevrimsel değişimin daha izlerine rastlandı. Bu değişimin, sistemin soğuk bileşenin Güneş benzeri çevrimli manyetik etkinliğinden kaynaklanabileceği olasılığı üzerinde duruldu ve ışık eğrisi analizi sonucu soğuk bileşenin yüzeyinde tespit edilen Güneş benzeri bir lekeye ilişkin parametrelerin zaman içerisindeki değişimleriyle korelasyon gösterdiğine dair deliller elde edildi. Sistemin farklı sezonlara ait ışık eğrilerinin maksimum seviyeleri arasında izlenen O'Connell etkisinin zaman içerisinde değişim gösterdiği tespit edildi. Bu nedenle ışık eğrisi analizinde öncelikle tüm yılların ışık eğrilerinden oluşma bileşik ışık eğrisinden en yüksek ışık seviyeli ana ışık eğrisi oluşturuldu ve bu eğri sistemin geometrisini (kütle oranı, yörünge eğimi, bileşen eş-potansiyelleri) tanımlamak için çözüldü. Daha sonra bu geometrik parametreler sabit tutularak her sezonun ışık eğrisi ayrı ayrı analiz edildi ve izlenen O'Connell etkisi, büyük kütleli yıldız üzerinde soğuk, Güneş benzeri bir leke kullanılarak modellendi. Her sezona ait ışık eğrisi çözümünden elde edilen leke parametrelerinin (enlem, boylam, açısal çap) zaman içerisinde 8.5 yıl dönemli çevrimsel bir değişime sahip olabileceği ve O-C analizinde tespit edilen ikincil çevrimli değişimle uyumlu olduğu gösterildi. Analizler sonucunda U Pegasi sisteminin marjinal değmeye (f ~ %7) sahip, W-alt türü bir W UMa değen çifti olduğu tespit edildi.trmasterThesis