ESEN, SELİNYEŞİLIRMAK, BAHADIR2022-12-282022-12-282022http://hdl.handle.net/20.500.12575/86541Bu çalışmada Danışma Kurulunun TBMM çalışmalarında yerinin ve öneminin belirlenmesi ve bu bağlamda bu kurumun etkinliğinin incelenmesi amaçlamaktadır. Demokratik sistemin vazgeçilmez unsurlarından biri olan ve iktidarı denetleme, dizginleme ve politik yarışa girerek demokratik yollar ile iktidarı ele geçirme amacıyla hareket eden siyasal partilerin, parlamento çalışmalarına katılmaları, temsil ettikleri fikir ve ideolojiler doğrultusundaki parti programlarını, dolayısıyla seçmenlerinin tercih ve beklentilerini parlamento içi kurum ve mekanizmalarda dile getirebilmeleri gerekmektedir. Zira temsili demokrasilerin merkezi kurumları olan parlamentoların işleyişinde temel aktör siyasi partilerdir. Bu bağlamda genellikle siyasi partilerin uzlaşması prensibiyle işleyen ve parlamento çalışmalarını yönlendiren kurumlar önem gösterir. Bu kurumların başta parlamentonun gündemini belirlemek üzere önemli işlevleri bulunmaktadır. Dünya parlamentolarında işlev, kuruluş ve işleyişi çeşitli şekillerde belirlenmiş olan bu kurumların Türkiye'de vücut bulan örneği Danışma Kuruludur. Çift meclisli yapıda 1963 Cumhuriyet Senatosu İçtüzüğü ile Türk Parlamento Hukukuna giren bu kurum, 1973 tarihli Millet Meclisi İçtüzüğü ile de düzenlenmiştir. Bu çalışma, yaklaşık 50 yıldır parlamento çalışmalarında varlık gösteren Danışma Kurulunda günümüze kadarki değişimler ve bu değişimlerin parlamento çalışmalarına etkisini ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu etkiler de göz önünde tutularak şu sorunun da cevabı aranmaya çalışılmaktadır; Danışma Kurulunda yapılan değişiklikler, 1961 ve 1982 anayasalarının çoğulcu/daha az çoğulcu yapısıyla bağlantılı mıdır? Yoksa söz konusu değişikliklere salt parlamento uygulamalarından kaynaklanan ihtiyaçlar mı sebep olmuştur? Ayrıca çalışmada Danışma Kurulunun bu süre zarfında etkinliği ölçülmeye çalışılmaktadır. Etkinlik sorununa yaklaşım, Danışma Kurulunun bir uzlaşma kurumu olmasından hareketle, uzlaşmanın gerçekleştiği Danışma Kurulu önerileri ile uzlaşamamanın sonucu olan siyasi parti grup önerilerinin karşılaştırılması yönünde olmuştur. Bu karşılaştırmada sayısal veriler ortaya konulmuş ve bu verilerin analizi yapılmaya çalışılmıştır. Bu analizde çeşitli bakış açılarından soruna yaklaşılmış olup, iktidarın tek başına bir siyasi partide olması ile koalisyonda olmasının Danışma Kurulunun etkinliğini etkileyip etkilemediği incelenmiştir. Yine Türkiye'de 2017 yılındaki Anayasa değişikliği sonrası 2018 yılı itibarıyla devreye giren yeni hükümet sistemi ile önceki parlamenter hükümet sistemi arasında Danışma Kurulunun etkinliğinde anlamı bir fark oluşup oluşmadığı da başka bir sorun alanı olarak ele alınmıştır.trParlamentouzlaşmaetkinlikmasterThesis