Akça Yılmaz,Şüheda Basire2024-10-012024-10-012023https://dspace.ankara.edu.tr/handle/20.500.12575/91464Çalışma, kesme güllere melezleme ıslahı yolu ile koku özelliğinin aktarılması ve koku bileşenlerinin belirlenmesi amacıyla 2021-2023 yılları arasında yürütülmüştür. Melezleme çalışmalarında ana ebeveyn olarak 7 adet kokusuz ticari kesme gül çeşidi (Avalanche, Sweet Avalanche, Magnum, Tineke, Ever Red, Black Baccara, First Red) ve Ankara Üniversitesi'nde kesme gül ıslah çalışmaları kapsamında geliştirilen bir adet ümitvar gül genotipi (8x105-5-16) kullanılmıştır. Baba ebeveyn olarak, bir adet Eski Bahçe Gülü (Rosa centifolia), üç adet kokulu ticari gül genotipi (Harmonie, Lady Rose, Speelwark) ve yine Ankara Üniversitesi'nde geliştirilen iki farklı pembe renkli kokulu ümitvar gül genotipi (37x96-5-16, 43x22-4-17) kullanılmıştır. Çalışmada 33 farklı melez kombinasyonu oluşturulmuş ve 567 adet melezleme yapılmıştır. Melezlemeler sonucunda 266 adet meyve ve 4396 adet tohum elde edilmiştir. Melez kombinasyonları arasında meyve başına ortalama tohum sayısının 15.09 adet, F1 tohumlarının ortalama çimlenme oranının ise %20.51 olduğu saptanmıştır. Meyve başına en yüksek ortalama tohum sayısı (29.42 adet) Tineke x Harmonie melez kombinasyonundan elde edilmiştir. F1 tohumlarının çimlendirilmesi sonucu toplam 562 adet melez birey elde edilmiştir. F1 genotiplerinde ön seleksiyon yapılmış ve tekrarlı çiçeklenme özelliği gösteren ve kokulu olan genotipler çoğaltılarak A klonları (87 genotip) oluşturulmuştur. A klonları; koku, petal sayısı, çiçek sapı uzunluğu, gonca uzunluğu ve vazo ömrü özellikleri esas alınarak Tartılı Derecelendirme yöntemine tabi tutulmuştur. A klonlarında tartılı derecelendirme yöntemi sonucunda 'çok iyi' (3 adet) ve 'iyi' (8 adet) sınıfına giren toplam 11 adet genotip ümitvar olarak seçilmiştir. Ümitvar genotiplerde koku bileşenleri sayısı 41 ile 73 adet arasında değişmiştir. The study was carried out between 2021 and 2023 with the aim of transferring the scent characteristics to cut roses by cross breeding and determining the scent components. In hybridization processes, 7 scentless commercial cut rose varieties (Avalanche, Sweet Avalanche, Magnum, Tineke, Ever Red, Black Baccara, First Red) and one promising rose genotype (8x105-5-16) developed within the scope of cut rose breeding studies at Ankara University were used as the female parents. As male parents, one old garden rose (Rosa centifolia), three scented commercial varieties (Harmonie, Lady Rose, Speelwark) and two different pink-colored scented promising rose genotypes (37x96-5-16, 43x22-4-17) developed at Ankara University. Totally, 33 different hybrid combinations were created, and 567 hybridizations were obtained. As a result of hybridization, 266 fruits and 4396 seeds were acquired. Among the hybrid combinations, the average number of seeds per fruit was 15.09, and the average seed germination rate was 20.51%. The highest average number of seeds per fruit (29.42 number) was obtained from the Tineke x Harmonie hybrid combination. A total of 562 hybrid plants were obtained as a result of germination of F1 seeds. Pre-selection was made on F1 genotypes and A clones (87 genotypes) were created by propagation of the genotypes that showed recurrent blooming and scent characteristics. A clones were subjected to the weighted scoring method based on scent status, number of petals, stem length, bud height, and vase life characteristics. As a result of the weighted scoring method in A clones, a total 11 genotypes classified as 'very good' (3) and 'good' (8) were selected as promising. The number of scent components in promising genotypes varied between 41 and 73.trıslahtozlamagülkesme çiçekThesis