Doç. Dr. Aliefendioğlu YeşimSaburlu, Serkan2021-09-082021-09-082019http://hdl.handle.net/20.500.12575/74518Kamulaştırmasız el atmanın bir türü olan hukuki el atma kavramı, şahıs mülkiyetinin imar planları doğrultusunda belirsiz süre ile kısıtlanması sonucunda kamu kurum ve kuruluşlarınca plan değişikliği veya kamulaştırma yapılarak mağduriyetin giderilmesini ifade etmektedir. Çalışmada, hukuki el atma kavramının açıklanması ve uygulamada yaşanılan sorunlara çözüm getirilmesi amaçlanmıştır. Kavramın gelişim süreci, hukuki el atma olgusu, Türkiye genelinde ve Ankara Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki örnekleri, mevzuat ve yargı kararları çerçevesinde ortaya çıkan sorunlar ile söz konusu sorunlara getirilen çözümlere yer verilmiş ve çözüm önerileri konuya dahil edilmiştir. Hukuki el atmaya ilişkin Yargıtay’ın 43 adet bozma kararı incelenmiş ve konusuna göre sınıflandırılmıştır. Ankara Büyükşehir Belediyesi aleyhine hukuki el atma gerekçesiyle adli yargıda 7.450 adet dava açılmış, bu davaların 630’u yerel mahkemelerce karara bağlanmasını müteakip 25 adet dava için ödeme yapılmış, 6.820 tanesinin ise 6487 Sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle idari yargıya yönlendirildiği anlaşılmıştır. İdari yargıda açılan 2.721 adet davadan, 122’si için taşınmaz kullanımlarına “ticari” ve “özel” ibareleri eklenmesinden dolayı taşınmaz üzerinde herhangi bir kısıtlılık hali almadığı gerekçesiyle, 744’ü davacının satış yoluyla taşınmazda hisse edindiği tarih itibariyle kısıtlılık halinin oluşmadığı gerekçesiyle, 5’i Ankara Büyükşehir Belediyesinin taraf olmaktan çıkarılmış olması nedeniyle, 1.850’sinin ise 6745 Sayılı Kanun ile yapılan değişik ile reddedildiği tespit edilmiştir. Hukuki el atma davalarında açılan dava sayısı ve sonuçlarına bakıldığında mahkeme masrafları haricinde başka bir sonuç elde edilemediği görülmektedir. Çalışmanın konusunu oluşturan hukuki el atmada karşılaşılan sorunların başında malikin taşınmazına ilişkin tasarruf yetkisinin süresiz şekilde kısıtlanması ile kamulaştırma yapmaya yetkili olan idarelerin kamulaştırma bütçelerinin yetersiz olmasından dolayı mahkemelerin sayısız dava ile karşı karşıya kalmasıdır. Taşınmaz malikinin, hukuki el atma sonucunda tasarrufunun kısıtlanması durumunda çözümü için plan değişikliği yapılması, plan değişikliğinin mümkün olmaması halinde programlı şekilde kamulaştırma işlemlerine başlanılması, kamulaştırma yapılamaması durumunda konunun yargıya intikal etmesi ile hukuki el atmaya sebebiyet vermeyecek şekilde 3194 sayılı İmar Kanununda belirtilen düzenleme ortaklık payı oranının yeniden değerlendirilmesi gerektiği tespit edilmiştir.trKamulaştırmaKamulaştırmasız El AtmaFiili El AtmaHukuki El AtmaOther / Diğer0139