Çobanoğlu, Fatma NazanHatamlı, Narmın2024-03-222024-03-222020http://hdl.handle.net/20.500.12575/90650Obeziteye eşlik eden inflamasyon ve insülin direnci metabolik sorunların temelini oluşturmakta, pek çok sistemi etkileyen komplikasyonlara yol açabilmektedir. Son yıllarda çocuklarda obezite ile alt solunum yolu hastalıkları arasında da epidemiyolojik birliktelik olduğunun farkına varılmıştır. Bu durumdan sorumlu tutulan mekanizmalardan biri obezitenin solunum fonksiyonlarında bozulmaya neden olmasıdır. Obez çocuklarda solunum fonksiyon testleri değerlendirildiğinde, 1.saniyedeki zorlu ekspiratuar volüm/zorlu vital kapasite (FEV1/FVC) oranlarının, rezidüel volümlerinin (RV), ekspiratuvar rezerv volümlerinin (ERV) ve fonksiyonel rezidüel kapasitelerinin (FRC) düşük olduğu gösterilmiştir. Nitrik oksit (NO), gaz fazında bir moleküldür ve biyolojik dokularda vazodilatasyon, nöronal transmisyon ve immun savunma gibi pek çok hücresel ve dokusal işlevlerde düzenleyici bir rol oynar. Enflamasyonun NO sentezini artırdığının öğrenilmesi, NO'nun bir belirteç olarak kullanılabilmesini sağlamış, solunum yollarının enflamasyonunu göstermede nazal veya ekshale NO (eNO) düzeyi ölçümü invaziv olmayan bir yöntem olarak araştırılmaya başlanmıştır. Obez erişkin veya çocuk hastalarla yapılan az sayıdaki çalışmada da eNO düzeyleri obez olmayanlara göre yüksek bulunmuştur. Metabolik sendrom varlığı bazı çalışmalara göre eNO düzeyini arttırmakta bazılarına göre ise azaltmaktadır. Araştırmamızın birincil amacı adölesanlarda obezitenin akciğer fonksiyonları ile eNO düzeyleri üzerine etkilerini araştırmak, ikincil amacı ise metabolik sendrom varlığının akciğer fonksiyonları ile eNO düzeyleri üzerine etkilerini uaraştırmaktır. Adolesan Polikliniğine başvuran 10-18 yaş arasındaki 50 obez olgu çalışma grubunu, 50 sağlıklı birey kontrol grubunu oluşturdu. Obez hastaların öyküleri; boy, VA, boy sds, VKİ, %VKİ, VKİ z skoru, bel çevresi, boyun çevresi, tansiyon, puberte ve sistemik bulguları değerlendirilerek kaydedildi. Obezite ile birlikte insülin direnci, glukoz metabolizma bozukluğu, hipertansiyon ve dislipidemi varlığına bakıldı. Metabolik sendrom IDF kriterlerine göre belirlendi. Hastaların tüm vücut pletismografisi ile solunum fonksiyon testleri ve eNO ölçümü yapıldı. Çalışmamızda obez çocuklar kontrol grubu ile kıyaslandığında, FEV1/FVC oranlarının, FRC değerlerinin istatistiksel açıdan anlamlı olarak ve ERV değerlerinin istatistiksel açıdan sınırda anlamlı olarak düşük olduğu bulundu. Her iki gruba ait FVC, FEV1, FEF25-75, RV ve total akciğer kapasitesi (TLC) değerleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamadı. Kontrol ve obez grubun eNO değerleri incelendiğinde obez gruptaki olguların eNO değerleri yüksek bulunsa da iki grup arasında anlamlı fark saptanmadı. Kontrol grubunda metabolik sendromu olan yoktu. Metabolik sendromu olanların ERV değerlerinin metobolik sendromu olmayanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunması dışında, iki grup arasında FVC, FEV1, FEV1/FVC, FRC, FEF25-75, RV, TLC ve eNO değerleri açısından anlamlı bir fark saptanmadı. Erkek çocuklarda bel çevresi persentil değeri 90 ve üzerinde olan olgularda eNO değeri persentil değeri 90'nın altında olanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Bel çevresi persentil değeri 90 ve üzerinde olan obez adölesanlarda eNO düzeyinin persentil değeri 90'nın altında olanlara göre daha yüksek bulunmuş olması santral obezitede enflamasyon oluştuğunun bir kanıtı olarak kabul edilebilir. Obezlerde FEV1/FVC oranlarının ve FRC düzeylerinin kontrol grubu ile kıyaslandığında daha düşük bulunmuş olması özellikle trunkal olarak biriken yağ dokusunun ortaya çıkardığı mekanik yükün solunum fonksiyonlarında bozulmaya yol açtığı görüşünü desteklemektedir. FEV1 ve FEF25-75 değerleri açısından fark olmaması ise eNO yüksekliğinin astıma bağlı olmadığını göstermektedir. Çalışmamızda aterojenik indeksi ≥4 olan grubun eNO değerleri <4 olan gruba göre anlamlı düzeyde yüksek saptanmış olması, eNO düzeyi ölçümünün obez çocuklarda ateroskleroz varlığını araştırmada önemli olabileceği fikrini desteklemektedir. Anahtar kelimeler: Obezite, ekshale nitrik oksit, solunum fonksiyon testi, pulmoner komplikasyonlar, metabolik sendrom.trObeziteekshale nitrik oksitsolunum fonksiyon testipulmoner komplikasyonlarmetabolik sendromMedicalThesis