Sakarya, EnginSatar, Muharrem2024-01-032024-01-032021http://hdl.handle.net/20.500.12575/90180Bu araştırmada, Türkiye'de uygulanan genç çiftçi projeleri kapsamında, proje sayesinde ilk defa küçükbaş hayvancılık işletme sahibi olmuş girişimcilerden veri temin formu aracılığıyla elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Çalışmada, işletmelerin sosyo-ekonomik durumları, üretime ve pazarlama ilişkin yapıları, genç çiftçi projesine bakış açısı ve yaklaşımlarına yönelik tespitler ve önerilerin ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışmanın gerecini, genç çiftçi projesi sayesinde 2016 yılında ilk defa küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine başlayan işletmeler arasından basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden seçilen 121 işletmeden yüz yüze görüşme ile sağlanan 2019 yılına ait veriler oluşturmuştur. Araştırma kapsamında gidilen işletmelerin kontrol, denetim ve yaptırım süresi üzerinden yaklaşık bir yıl geçmesine rağmen, faaliyetini sürdüren işletme oranının % 85,1 olması ve bu işletmelerin hayvancılığa devam etme yönünde kararlılıklarının % 87 oranında çıkması, projelerin sürdürülebilirliği konusunda somut fikirler vermektedir. Ortalama 30 yaşında, %98'i evli, % 86'sı kadın, gelir seviyesi düşük, 3 yıldır işletme sahibi olan, finansmana ve araziye erişimi zor olan genç çiftçilerin, eşleri ve diğer aile bireyleri de çalışan kolektif bir aile işletmesi olduğu görülmüştür. Çok düşük karlılıkla çalışmalarına rağmen faaliyetine devam etme potansiyeli yüksek olan bu genç girişimcileri "kendi işletmesinde ücretli çalışan" olarak tanımlamak, kırsal alanda istihdam edildiklerini söylemek mümkündür. Araştırma kapsamında gidilen işletmelerin gelirleri içerisinde en yüksek oranın % 76,51 ile envanter kıymet artışı, %18,21 ile kuzu/oğlak geliri olduğu; en yüksek masraf unsurları olarak % 40,2 yem masrafı, % 26,8 işgücü masrafı, % 12,3 canlı demirbaş amortismanı, %4,5 veteriner masrafı, % 4,1 bina masrafı olduğu tespit edilmiştir. Projelerin uygulamaya başlanmasından (2016) sonraki üç yılın sonunda (2019) sürü sayısında % 100 den fazla sayısal artış sağlandığı, sürü kompozisyonunun yanı sıra 2016 yılı hayvanın değerinin, 2018 yılında nominal olarak % 102, reel olarak ise % 45,3; 2019 yılında ise nominal olarak % 163, reel olarak ise % 68,7 artış olduğu görülmektedir. Genç çiftçi projesinin, doğanın kapsadığı her türlü unsuru içine alan "doğal kaynaklara" ulaşma imkânı olan, koyunculuk işletmesini yürütmek için yeterli işgücüne (emeğe) sahip, üretim faktörlerinden sadece "sermayeye" ihtiyaç duyan, "girişimci" ruha sahip olan kişilerce uygulandığı söylenebilir. Zira, diğer üretim faktörlerine az ya da çok sahip olup da sadece sermayeye ihtiyacı olan bu genç girişimcilere, ayni olarak verilen ve 2019 yılı itibariyle işletme sermayesinin % 70'ini oluşturan hayvan sermayesi ile üretime başladığı gözlenmektedir. Uygulanacak projelerin seçilmesinde esas olan puanlama yöntemi ile birlikte, projeden faydalananların genç, kadın, evli, gelir seviyesi düşük, kent merkezlerinden uzak, küçük yerleşim yerlerinde ikamet eden, eğitim düzeyini düşük "dezavantajlı grup" olarak tanımlayabileceğimiz kitlede yoğunlaştığı dikkat çekmektedir. Ancak, araştırmamızın konusu küçükbaş hayvancılık projeleri için, 2016 yılında kullanılan kamu kaynağının 2019 yılı sonunda reel olarak % 68,7 oranında değer kazanması, genç çiftçilerin bölgede atıl durumda olan işletme binalarını ve çayır-mera alanlarını kullanması, bu girişimcilerin kendi işletmelerinde istihdam edilmesi, projenin sosyal yönü kadar ekonomik değerinin de olduğunu göstermektedir. Hayvansal üretim alanında sürdürülebilirliğin ve istihdamın sağlanmasında, işletmelerin ekonomik yönden tespit edilen sorunlarının çözümü önem arz etmektedir. Sivil toplum kuruluşlarının yanı sıra, kooperatif veya benzer yapılanmalarla genç çiftçilerin ekonomik işbirliği yapması, gerek girdi tedariki aşamasında, gerekse genç çiftçilerin zayıf yönü olan pazarlama kanallarının etkin kullanılması açısından gereklilik olarak düşünülmektedir.trGenç Çiftçi ProjectKırsal KalkınmaKırsalda KadındoctoralThesis