Erdemli, EsraTaş, Derya Özdemir2023-11-022023-11-022019http://hdl.handle.net/20.500.12575/89325Spermatozoonların sıvı azot buharındaki kriyoprezervasyonu diğer vitrifikasyon yöntemlerinden daha iyi sonuçlar vermesine rağmen hücrelerin hareketlilik, canlılık, akrozom bütünlüğü, DNA ve kromatin yapısında hasar oluşturmaktadır. Oluşan hasar, çiftlerde düşük fertilite oranlarına neden olmaktadır. Kriyoprezervasyondaki bu problemler araştırmacıları farklı sulandırıcı formulasyonların geliştirilmesine örneğin sulandırıcıya çeşitli hormon, vitamin, şeker, antioksidan gibi maddelerin ilave edilmesine yöneltmiştir. Buradan yola çıkarak tezimizde, insan semen örneklerine rutinde kullanılan dondurma medyumuna koenzim Q10 ve kurkumin antioksidanlarını eklemeyi, dondurma/çözme işlemi sonrası medyumların spermatozoonları nasıl etkilediğini değerlendirmeyi, böylece antioksidan moleküllerin insan spermatozoon kriyoprezervasyonundaki hasar oranlarındaki etkisini göstermeyi amaçladık. Ön deneylerle spermatozoonların kriyoprezervasyon sonrası canlılık ve hareketliliğinin kurkumin 25 mM ve koenzim Q10 25 µM konsantrasyonlarında daha iyi sonuçlar vermesi nedeniyle çalışmaya bu dozlarda devam edilmiştir. Maddeler kullanım kolaylığı açısından ve glisrolde eriyebilirilikleri nedeniyle kriyoprotektan içerisine katılmıştır. Spermatozoon kriyoprezervasyonunda kurkuminin, hücrelerin hareketlilik ve canlılık parametrelerini kontrol grubuyla benzer şekilde etkilediği tespit edilmiştir. İmmunfloresan ve akım sitometrisi sonucu kurkuminin ve K+CoQ10 gruplarının hücrelerin akrozom bütünlüğüne kontrole göre benzer korunma sağlarken, DNA fragmantasyonunda ciddi artış oluşturdukları gözlemlenmiştir. Koenzim Q10, spermatozoon canlılığını kontrol grubuna benzer şekilde etkilerken özellikle CASA (Computer-assisted sperm analysis) sonucu ileri hareketli spermatozoon yüzdesini anlamlı şekilde arttırmıştır. Akrozom bütünlüğü ve DNA fragmantasyonuna belirgin bir etkisi tespit edilmemiştir. Sonuç olarak bu çalışmada, insan semen kriyoprezervasyonunda kurkuminin kullanılması hücrelerde DNA hasarına yol açmaktayken koenzim Q10 spermatozoon ileri hareketliliğine olumlu yönde etki etmiştir. Antioksidanların birlikte kullanılması dondurma çözme işleminde artı bir koruyucu etki göstermemiştir. Aksine DNA hasarını arttırıştır. Literatürde kriyoprezervasyonda olumlu etkilerinin olduğu kurkuminin daha ileri araştırmalara ihtiyacı olduğu görülmektedir. Koenzim Q10'un ise hareketliliği arttırmasının nedeninin açıklanması açısından organel düzeyinde etkisinin araştırılmaya ihtiyacı vardır. Anahtar Sözcükler: İnsan spermatozoon hücresi, kriyoprezervasyon, antioksidan, kurkumin, koenzim Q10trİnsan spermatozoon hücresikriyoprezervasyonantioksidanMedicalThesis