Akbulut, YaseminMuganyızı Sosthenes, Edwın Gratıon2023-12-262023-12-262019http://hdl.handle.net/20.500.12575/90028Sağlık, dünyadaki birçok ülkenin dış ve sağlık politikalarında ilgi alanı haline gelmiştir. Bu ilgi temelde iki faktöre dayanmaktadır. Bunlar küreselleşmeden etkilenen ülkelerin dünya ile bağlantısının artması, ülkelerin sınırları içindeki ve dışındaki sağlık sorunlarıyla daha fazla ilgilenmeleridir. Bu durum, "Küresel Sağlık Diplomasi" olarak adlandırılan olguyu ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'nin sağlık diplomasisi konusundaki politikasını paydaş görüşlerine dayalı olarak analiz etmektir. Bu amaçla öncelikle, Türkiye'nin küresel sağlık ve diplomasi konusunda mevcut politikaları, bu politikaların Türk dış politikasındaki yeri, önemi ve etkisi, ilgili aktörler, yasal düzenlemeler ortaya konulmakta, daha sonra sağlık diplomasisinin gelişmesine yönelik öneriler sunulmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacına ve literatüre dayalı olarak 20 paydaş ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın verileri, Nisan - Aralık 2018 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırmış görüşme formu kullanılmıştır. Formda, paydaşların kişisel, demografik ve çalışma ortamına ait sorular ile küresel sağlık ve sağlık diplomasisi, Türkiye'nin sağlık diplomasisinde mevcut durumu, Türkiye'nin sağlık diplomasisinde gelecek trendlerini ortaya koymak üzere sorular yer almaktadır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen kalitatif veriler, her bir katılımcı için ayrı dosya olacak şekilde word belgesi olarak hazırlanmış ve Maxqda 18 programına aktarılmış, kodlamalar oluşturulmuştur. Daha sonra kodlar bir araya getirilerek, araştırma bulgularının ana hatlarını oluşturacak temalar ortaya çıkarılmıştır. Temaları temsil etmek için kod matrisi, kod ilişkileri, tek kod ve kod alt kod modelleri kullanılmıştır. Araştırmada yapılan içerik analizine göre, 16 tema ve 483 alt tema belirlenmiştir. Türkiye'nin son yıllarda gerek TIKA gerekse Sağlık Bakanlığı ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla yürüttüğü çalışmaların küresel anlamda sağlık diplomasisi çerçevesinde ele alınıp, yorumlanması konusunda çalışmaların çok sınırlı olduğu bulunmuştur. Katılımcıların küresel sağlık ve sağlık diplomasisi anlayışının dünya ile paralel olduğu tespit edilmiştir. Türkiye'de sağlık diplomasisi politikasının varlığı ve bunun Türk dış politikasına entegrasyonu konusunda ortak bir anlayış olmadığı saptanmıştır. Türkiye'nin, birçok uluslararası anlaşmaya taraf olduğu, sağlık alanında çeşitli faaliyetler yürüttüğü bulunmuştur. Türkiye'nin sağlık alanında işbirliği ve yardım projelerinin hem ülkelerin toplum sağlığının çeşitli boyutlarda gelişmesine katkıda bulunduğu, hem de dış politika hedeflerine ulaşılmasında katkısının olduğu görülmüştür. Türkiye'de, sağlık diplomasisinde hükümet ve hükümet dışı aktörlerin var olduğu ve çok paydaşlı bir yapı olduğu belirtilmiştir. Diplomatik başarıya ulaşmak için, Türkiye'nin yumuşak güç olarak sağlık alanına daha fazla odaklanmasının avantajları olduğu, Türkiye'nin bu konudaki dış politikasının aktif, işbirlikçi ve yapıcı olduğu tespit edilmiştir. Türkiye'nin küresel sağlık diplomasisinde bazı zorluklarla karşılaşabileceği belirtilmiştir. Bu zorlukların bütüncül bir politika ve strateji eksikliği, kaynak yaratma sorunları, yeterli bilgi ve deneyime sahip insan ve fiziksel kaynakların yetersizliği ve göç ile ilgili olduğu ifade edilmiştir. Türkiye'nin küresel sağlık diplomasisi rolünü artırmasına yönelik öneriler arasında, dış sağlık politikasının geliştirilmesi, uluslararası fonlara Türk şirketlerinin ulaşması ve kullanması, TİKA ve benzeri kuruluşların projelerinde olduğu gibi, diğer sağlık programları hakkında daha fazla araştırma yapılması, kongre ve eğitim programları düzenlenmesi, sağlık diplomatlarının yetiştirilmesi ve görevlendirilmesidir. Küresel sağlık diplomasisine yönelik araştırmaların yapılması, projelere yönelik fizibilite çalışmaları gerçekleştirilmesi, faaliyetlerin güçlü ve zayıf olduğu yönlerinin belirlenmesi, evrensel sağlık kapsamı, sağlık reformları, halk sağlığı deneyimi gibi alanlarda başarıların paylaşılması, göç ve hastalık kontrolüne önem verilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, Türkiye'nin küresel sağlık diplomasisindeki rolünü artırması için tüm paydaşları kapsayan bütüncül bir dış sağlık politikası belirlemesi, sağlık ateşe ve diplomatları yetiştirmesi ve görevlendirmesi, uluslararası liderlik girişimleri üzerine İİT ile çalışmaya devam etmesi ve konu ile ilgili araştırma faaliyetlerini artırması önerilmektedir. Anahtar Sözcükler: Dış Politika, Sağlık Politikası, Sağlık Yardımları, Sağlık Yönetimi.trSağlık PolitikasıSağlık YardımlarıSağlık YönetimimasterThesis