Yanmaz, RuhsarTuncer, Burcu2019-02-0720102019-02-072010http://hdl.handle.net/20.500.12575/34341Araştirmada, beyaz baş lahana (B. oleracea var. capitata subvar. alba), yaprak lahana (B. oleracea var. acephala) ve süs lahanasinda (B. oleracea var. acephala cv. Chidori Red F1) mikrospor kültürü yoluyla haploid embriyo elde etme olanaklari üzerinde çalişilmiştir.Bu amaçla NLN-13 ortaminda izole edilip kültüre alinan (40.000 mikrospor/ml) mikrosporlara haploid embriyo oluşumunu uyartmak amaciyla ilk yil 3 farkli sicaklik ve süre (30°C, 32°C ve 35°C 1-2-3 gün), 3 kolhisin dozu (25 mg/l, 50 mg/l ve 100 mg/l) ve aktif kömür (0.1-0.2 ml/petri) uygulamasi yapilmiştir. İlk yil denemelerinde çoğu uygulamada görülen enfeksiyon nedeniyle embriyo sayimlari yapilamamiştir. İkinci yil denemelerinde 2 sicaklik (32°C ve 35°C’de 2 gün), 2 kolhisin dozu (50 mg/l ve 100 mg/l), ortam yenileme (NLN-16 / NLN-13, NLN-16+50 mg/l kolhisin / NLN-16, NLN-16+50 mg/l kolhisin / NLN-13) ile yaprak lahana (100 Gy, 300 Gy) ve süs lahanasinda (50 Gy, 75 Gy, 100 Gy, 300 Gy) gama işini uygulamalarinin mikrospor kültürü yoluyla embriyo uyartimina etkisi araştirilmiştir.12. ve 19. gün sayim ortalamalarina göre, embriyo oluşumunu uyartmada yaprak lahanada 35°C (5.0 embriyo/petri), Erciş lahanasinda 32°C (4.3 embriyo/petri) etkili bulunmuş, Yalova-1 baş lahana çeşidi (32°C-3.2 embriyo/petri, 35°C-2.4 embriyo/petri) ve süs lahanasinin (32°C-7.9 embriyo/petri, 35°C-7.1 embriyo/petri) sicaklik yönünden seçici olmadiği saptanmiştir. Kolhisin ve sicaklik uygulamalarinin birlikte yapildiği denemelerde doz ve sicaklik interaksiyonunun bulunmasi nedeniyle faktörler bağimsiz değerlendirilememiştir. Bununla birlikte Yalova-1 baş lahana çeşidinde 32°C + 50 mg/l kolhisin (5.3 embriyo/petri), süs lahanasinda 35°C+50 mg/l kolhisin (9.4 embriyo/petri) uygulamalarinda daha yüksek embriyo sayisi elde edilmiştir. Yaprak ve süs lahanasinda gama işini uygulamalarinin etkisi de sicakliğa bağli olarak değişim göstermiştir. İşinlanmiş tomurcuklarin 4°C’de kuru ve sivi (NLN-13) ortamda bekletildiği uygulamalardan yaprak lahanada kuru, süs lahanasinda ise sivi koşullarda bekletmenin yine sicakliğa bağli olarak uyartimi sağlamada etkisi görülmüştür. Ortam yenileme uygulamalarinin etkisi lahana türlerine göre farklilik göstermekle birlikte kolhisin katilmiş ortam yenileme uygulamasinin (Erciş lahanasinda 3.9 embriyo/petri) daha etkili olabileceği görülmüştür. Süs lahanasi ise ortam yenileme uygulamasina olumlu cevap vermemiştir.Abstract In this study, the possibility to obtain haploid embryo using microspore culture in white head cabbage (B.oleracea var. capitata subvar. alba), kale (B.oleracea var. acephala) and ornamental kale (B.oleracea var. acephala cv. Chidori Red F1) was determined.For this reason, in order to promote haploid embryo production, microspores cultured in NLN-13 medium (40.000 microspores/ml) were treated with 3 different temperatures and periods (30°C, 32°C and 35°C for 1-2-3 days), three colchicine doses (25 mg/l, 50 mg/l and 100 mg/l) and activated charcoal (0.1-0.2 ml/petri dish) in the first year. Due to the infections in most of the treatments, embryo countings could not be performed. In the second year of the experiments, the effect of 2 temperatures (2 days in 32°C and 35 °C), 2 colchicine doses (50mg/l and 100 mg/l), refreshing media (NLN-16/NLN-13, NLN-16+50 mg/l colchicine / NLN-16, NLN-16+50 mg/l colchicine / NLN-13) and gamma treatments (100 Gy, 300 Gy) in kale and (50 Gy, 75 Gy, 100 Gy, 300 Gy) in ornamental kales were tested on embryo induction by microspore culture.According to the mean countings of 12th and 19th days, 35°C in kales (5.0 embryo/petri dish), 32°C in Ercis cabbage (4.3 embryo/petri dish) was found effective, while Yalova-1 head cabbage cultivar (32°C-3.2 embryo/petri dish, 35°C-2.4 embryo/petri dish) and ornamental kales (32°C-7.9 embryo/petri dish, 35°C-7.1 embryo/petri dish) were not selective in terms of temperature. Due to the presence of dose and temperature interaction with experiments conducted in combination with colchicine and heat treatments, the factors could not be evaluated independently. In addition, higher number of embryos were obtained in Yalova-1 head cabbage cultivar at 32°C + 50 mg/l colchicine (5.3 embryo/petri dish), and ornamental kales at 35°C+50 mg/l colchicine (9.4 embryo/petri dish). The effect of gamma radiation varied according to temperature in kale and ornamental kale. Among treatments where irradiated buds were maintained at 4°C in dry and liquid (NLN-13) conditions, maintaining kales in dry conditions and ornamental kales in liquid conditions were effective in embryo induction depending on the temperature. It was determined that the effect of medium refreshment was variable depending on different species and inclusion of colchicine to the medium refreshment was more effective in (Ercis cabbage, 3.9 embryo/petri dish). Medium refreshment was not effective in ornamentaltrBİLİM, TARIMdoctoralThesis