ADEM, Mahmut (Tez Danışmanı)TUZCU, Gökhan (Yazar)2019-02-0719982019-02-07http://hdl.handle.net/20.500.12575/31441Günümüzde toplumlar, kendi felsefe ve hedefleri doğrultusunda, sorumluluğunun bilincinde olan ve düşünme gücüne sahip kuşaklar yetiştirme görevini eğitime vermiştir. Eğitimin niteliği de, gelişen teknolojik olanaklara rağmen en öncelikli olarak öğretmene, öğretmenin nitelikli yetiştirilmesine bağlıdır. Bu araştırmada, Türkiye'de ilk ve ortaöğretimdeki 17 dalda genel kültür derslerine öğretmen yetiştirme ve istihdamının planlanması incelenmeye çalışılmıştır. İlk olarak; dal öğretmeni yetiştiren yükseköğretim programlarının öğrenci kaynağını tespit edebilmek amacıyla bu programlara yerleşen öğrencilerin mezun oldukları ortaöğretim okul türleri belirlenmiştir. Bu aşamada, öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarına öğrenci yetiştirmek amacıyla kurulmuş olan "Öğretmen Liseleri (Anadolu Öğretmen Liseleri)" mezunlarının yerleştikleri yükseköğretim programları ve özellikle öğretmenliğe geçiş oranları belirlenmiştir. İkinci olarak; mevcut dal öğretmenlerinin mezun oldukları yükseköğretim programları belirlenmiş, böylelikle tarihsel gelişim içinde hangi okulların hangi oranda sisteme öğretmen yetiştirdiği ortaya konulmuştur. Üçüncü olarak; 1994, 1995 ve 1996 yıllarında atanan ve göreve başlayan dal öğretmenlerinin mezun oldukları yükseköğretim programları belirlenmiş, böylelikle günümüzde dal öğretmenlerinin hangi yükseköğretim programlarında yetiştirildiği tespit edilmiştir. İkinci ve üçüncü aşamadaki diğer amaç, öğretmenlerin mezun oldukları dal ile istihdam edildikleri dal arasında farklılık olup olmadığının tespit edilmesidir. Dördüncü olarak; dal öğretmenlerinin iller itibariyle dağılımı belirlenmiş, böylelikle yöreler arasında dengesizlik olup olmadığı, hangi dallarda öğretmen gereksinimi - hangi dallarda öğretmen fazlalığının olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Beşinci olarak; dal öğretmeni yetiştiren yükseköğretim kurumlarında öğrenci/öğretim üyesi oranları ve öğrenci başına yıllık ortalama cari maliyet tespit edilmeye, böylelikle yükseköğretim kurumları arasındaki farklılıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Kısaca; dal öğretmenliği için öğrenci alımı (seçimi), yetiştirilmesi (eğitimi) ve değerlendirilmesi (istihdamı) sorunu araştırılmıştır. Tarama modeli ile yapılan araştırmada, gereksinim duyulan veriler Millî Eğitim Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi ve Devlet istatistik Enstitüsü kaynaklarının taranmasıyla elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda, Türkiye'de; - Dal öğretmeni yetiştiren yükseköğretim programlarına ilk sırada lise, ikinci sırada imam-hatip lisesi ve üçüncü sırada öğretmen lisesi mezunlarının yerleştiği, - Mevcut dal öğretmenlerinin 39, son üç yılda atanarak göreve başlayan dal öğretmenlerinin ise 22 farklı yükseköğretim kurumundan mezun olduğu, - İngilizce, müzik, beden eğitimi-spor ve Türkçe/Türk dili ve edebiyatı dallarında yüksek düzeyde öğretmen gereksiniminin bulunduğu, - Dal öğretmenlerinin istihdamında yüksek düzeyde dengesizliğin olduğu ve bu dengesizliğin bölgeler arasından çok yöreler arasında gözlendiği tespit edilmiştir.trEğitim teorisi ve uygulamasımasterThesis